Predsjednik Vlade Dritan Abazović uprkos dokumentovanoj analizi izvršnog menadžmenta Aerodroma Crne Gore (ACG) da ta kompanija može biti profitabilna i obezbijediti adekvatan razvoj crnogorskih vazdušnih luka u narednih sedam godina smatra da bi aerodrom u Tivtu trebalo dati u koncesjiu, a u državnim rukama zadržati aerodrom Podgorica.
Abazović je u razgovoru za “Vijesti”, kazao da je analiza, odnosno dokument koji je izradio izvršni direktor ACG Vladan Drašković sa najbližim saradnicima nazvan “Strateški poslovni plan - postojeće stanje i dinamički prikaz puta ka projektovanom cilju”, dobar doprinos procesu donošenja “konačne odluke o tome na koji će se način ubuduće upravljati aerodromima i da li će oni biti dati u dugoročni zakup koncesionaru, ili zadržani pod okriljem države”.
Tender za davanje ACG u koncesiju raspisan u oktobru 2018. godine u mandatu premijera Duška Markovića, a koji do danas nije zatvoren. Abazovićeva i Vlada doskorašnjeg premijera Zdravka Krivokapića se ovim pitanjem nijesu bavili.
Skupština odlučuje
Privatizacija vrijednog državnog resursa bila je tačka sporenja bivše DPS vlasti i njegovog koalicionog partnera SD koji je zagovarao da ova firma ostane u rukama države.
Prema Zakonu o državnoj imovini za svu imovinu koja vrijedi iznad 150 miliona eura odlučuje Skupština, tako da u parlamentu mora postojati većina za konačnu odluku o ovom pitanju.
Abazović zagovora davanje pod koncesiju jedne od najprofitabilnijih državnih kompanija, dok se istovremeno u rukama države vraćaju vrijedni resursi poput trajekte linije Kamanari-Lepetane, Luka Budva, dio Luke Bar, nikšićka Željezara...
“Vlada je na neki način i naručila ovaj dokument. Sa ACG smo se dogovorili da pored aktuelnog koncesionog postupka koji je zaostavština bivše Vlade, ovom analizom dobijemo još jedan dokumenet koji bi nam mogao biti vodilja za neke buduće odluke. Taj dokument je pokazao da nam je potrebno oko 140 miliona eura za renoviranje oba aerodroma”, kazao je Abazović.
On je dodao da se o dokumentu koji joj je 14. marta ponudio Drašković Vlada nije izjašnjavala jer je tada već bila u toku predizborna procedura za predsjedničke, odnosno vanredne parlamentarne izbore.
Draškovićev tim je zaključio da ACG mogu biti uspješna i profitabilna firma koja može sama da obezbijedi sopstveni razvoj u skladu sa potrebama države i da u narednih sedam godina ostvare dobit u ukupnom iznosu većem od 120 miliona eura, uz istovremenu investiciju od 138,4 miliona eura u razvoj vazdušnih luka.
“Vijesti” imaju uvid u taj dokument koji je 14. marta predat Upravnom odboru ACG kojim predsjedava Eldin Dobardžić (URA), kabinetu Abazovića (URA) i Ministarstvu kapitalnih investicija koje vodi Ervin Ibrahimović (BS). Međutim, niko od njih se do sada nije javno izjasnio o njemu.
Drašković je uz ovu analizu ponudio i procjene mogućnosti za finasiranje neophodnih ulaganja u aerodrome sopstvenim sredstvima ACG, kreditima ili iz EU pretpristupnih fondova koji su, na primjer, već obilato korišteni u slučaju nedavne rekonstrukcije i šitrenja kapaciteta aerodroma Dubrovnik. Ti podaci pokazuju da ACG može iz redovnog poslovanja i očekivanog rasta obima saobraćaja do 2030. da uspješno posluje i bez većih problema realizuje ovu investiciju u oba aerodroma.
Abazović je kazao “Vijestima” da buduća Vlada mora konačno donijeti odluku o sudbini još uvijek aktuelnog koncesionog postupka koji je 2018. započela Vlada Markovića (DPS). Ona je završila pretkvalifikaciju zainteresovanih ponuđača, te došla do faze kada su tri ponuđača koja su ušla u uži izbor - Aeroport de Paris i TAV, Inčon airports i Korporasion Amerika airports, trebalo da predaju konačne ponude. To je međutim, osujetila pandemija koronavirusa od kada proces davanja aerodroma u koncesiju “visi”, jer vlade Krivokapića i Abazovića od kraja 2020. do danas nisu odlučile što će da rade u vezi sa načinom na koji će se dalje razvijati i eksploatisati crnogorski aerodromi.
Moguća šteta od 400.000 eura
Abazović je naveo da o aktuelnom tenderskom postupku nijesu donijeli odluku “zbog izbornog procesa koji je u međuvremenu pokrenut”.
“Što mislim da je isto malo nekoretno prema pretkvalifikovanim ponuđačima. Ako ne želimo da idemo dalje, makar o tome bi trebalo da ih obavijestimo s tim što će, ako prekinemo koncesioni postupak na ovaj način, to iziskivati i određene troškove za državu i štetu od oko 400.000 eura. Smatram da bi naredna Vlada oko toga trebala da zauzme stav”, kazao je Abazović.
On je, ograđujući se da iznosi svoj lični, a ne stav Vlade kojoj je na čelu, “Vijestima” ponovio da bi aerodrom Tivat trebalo dati u koncesiju, a aerodrom Podgorica zadržati pod državnom upravom.
“Nakon što sam vidio ovu analizu, smatram da bi bilo možda najbolji od svih modela da se aerodrom u Tivtu da pod koncesiju nekom kredibilnom opetareru, a da se aerodrom Podgorica za koji je potrebno ulaganje od oko 86 miliona eura, zadrži pod upravljanjem države. I da se za podgorički aerodrom uđe u kreditni aranžman jer je to naš najveći i najznačajniji aerodrom, u glavnom gradu države i da se on osposobi za sve što traba, ali da i dalje bude u ful državnom vlasništvu. Mislim da je taj model najbolji jer bi tako imali međusobnu konkurenciju između aerodroma u Tivtu i Podgorici, ne bi dali monopol nekome sa oba aerodroma pod koncesijom, a ne bi isto tako, zadržali ni oba aerodroma u državnom vlasništvu”, kazao je Abazović.
On se slaže da država zbog raznoraznih razloga, političkih trvenja ili odabira ljudi i menadžmenta, ne postiže uvijek vrhunske rezultate u upravljanju nekim firmama, te da u tom kontekstu smatra da je najbolji koncept da se jedan aerodrom da pod koncesiju, a da se u drugi uloži novac kreditiranjem i tako se osposobi da pruži usluge na najvećem mogućem nivou.
Neriješeni imovinski sporovi
Jedno od pitanja koje do danas nije riješeno da bi se moglo govoriti o koncesiji je vlasništvo nad imovinom tivatskog aerodroma. Lokalna Opština i mještani traži da im se vrati imovina koja im je ranije oduzeta.
Čitav kompleks aerodroma u Tivtu, koji se sastoji od 11 katastarskih parcela ukupne površine 545.323 kvadrata, trenutno nema vlasnika, a tivatska Opština je na volšeban način ostala bez vrijedne imovine o čemu su “Vijesti” pisale sredinom 2017. godine
U listu nepokretnosti ne postoji podatak o titularu svojine nad zemljištem, već samo da je njegov korisnik Aerodromi Crne Gore. U Upravi za katastar i državnu imovinu se prije 17 godina to zemljište vodilo kao opštinsko vlasništvo. Od ukupne površine po starom premjeru, na Opštinu Tivat vodila se površina od 41 hektara 58 ari i 81 metar kvadratni. Suvlasništvo Opštine i privatnih lica je u ukupnoj površini od 4 hektara, 46 ari i 99 metara kvadratnih. U privatnom posjedu je ukupna površina od 9 hektara, 32 ara i 59 kvadratnih metara”. To znači da je Opština prije 17 godina bila vlasnik skoro 45 odsto od ukupno nešto preko milion kvadrata što obuhvata aerodrom sa zaštitnim pojasom i takozvani eskproprijacioni pojas magistrale koja prolazi pored vazdušne luke.
Predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović je u martu 2021. kazao da će ta Opština insistirati kod Vlade da se Tivtu zvanično vrate sve nekretnine u kompleksu ovdašnjeg aerodroma, a koje su nesporno vlasništvo lokalne samouprave i kao takve bile uknjižene na Opštinu do prije nekoliko godina.
Zbog te administrativne činjenice u lokalnoj upravi Tivta smatraju da toj Opštini prijeti opasnost da u slučaju davanja aerodroma u koncesiju, 70 odsto tako ostvarenog prihoda pripadne državi umjesto gradu, što bi bio slučaj da se striktno primjenjuju rješenja iz Zakona o koncesijama.
“Moj je stav da prihodi po osnovu koncesije treba da pripadnu gradu. Odbranićemo interes grada na ovom strateški važnom području, koje bi da su okolnosti bolje, trebalo da bude pod upravom grada”, kazao je Komnenović.
Putnici važniji od profita
On se Draškoviću i njegovom timu zahvalio na izrađenoj analizi, ali je napomenuo da bi taj dokument, “ako se Vlada odluči da ide u tom pravcu”, morao da ima “dodatnu profesionalnu potporu da bi ono što je stavljeno na papir moglo vidjeti kako se realizuje, kroz koji vremenski period, na koji način se finansira”.
“Tako da bi tu definitivno, bilo još malo posla. Moj stav je da moramo nešto da radimo sa aerodromima i to što prije. Moramo učiniti sve da naše aerodrome dovedemo na značajno viši nivo servisa nego što je to sada slučaj”, istakao je Abazović.
On je dodao da treba pogledati aerodrome u okruženju i vidjeti koji rast oni bilježe.
“Ne kažem da se to baš svuda desilo, ali treba pogledati efekte na turizam i privredu tih država. Pobornik sam teze da nije važno koliko će država da zaradi od aerodroma, koliko je važno da aerodromi dovode putnike u Crnu Goru. Mnogo je, zbog niza multiplikativih efekata koje to donosi privredi, bolje da imamo milion putnika više na aerodromima, nego neki profit od 5 ili 10 miliona eura veći”, zaključio je Abazović.
Bonus video:
