Vlada Crne Gore i Ministarstvo finansija u kontinuitetu održavaju visok nivo likvidnosti budžeta, uz izmirenje svih planiranih obaveza u predviđenim rokovima, odnosno bez kašnjenja. Pozitivan trend likvidnosti posljedica je, prije svega, visoke naplate prihoda, koja je iznad plana iz mjeseca u mjesec ove godine.
Ovo je navedeno u izvještaju o stanju u javnim finansijama koje je Ministarstvo finansija uputilo u petak diplomatskim konzularnim predstavnicima i međunarodnim finansijskim partnerima. Istaknuto je da svi indikatori javnih finansija ukazuju na stabilnost, održivost, ali i odgovorno upravljanje javnim finansijama.
Spinovi
Izvještaj je prošle sedmice na sjednici Vlade najavio ministar finansija Aleksandar Damjanović da bi, kako je kazao, “preduprijedili neke pokušaje da se kroz spinove jednom broju predstavnika diplomatske mreže u zemlji serviraju potpuno netačne informacije i da se traži alibi za politička dešavanja, u ovim stvarima”. Premijer Dritan Abazović je podržao stav Damjanovića.
“Na današnji dan u državnoj kasi na raspolaganju je 196,85 miliona eura gotovinskih depozita, plus 38.477,69 unci zlata, što je oko 68,87 miliona, odnosno preko 265 miliona ukupnih depozita, što predstavlja preko četiri odsto procijenjenog BDP-a i čime se može obezbijediti redovno funkcionisanje države i izmirivanje obaveza u višemjesečnom periodu. U dosadašnjem periodu 2023. godine Vlada se zadužila 100 miliona eura, odnosno svega jednu šestinu od ukupno inicijalno planiranog nivoa, definisanog Zakonom o budžetu za ovu godinu, koji kao što znate iznosi 600 miliona. To predstavlja najmanji iznos državnog zaduženja od perioda obnove nezavisnosti. Istovremeno, za osam mjeseci tekuće godine, po osnovu duga iz prethodnih godina, u skladu sa ugovorenim rokovima, otplaćeno je oko 259,03 miliona (po osnovu glavnice oko 198,78 miliona, a po osnovu kamate 60,25 miliona. Do kraja tekuće godine po osnovu otplate duga ostalo je da se izmiri oko 160,62 miliona eura (po osnovu glavnice oko 101,99 miliona i po osnovu kamate oko 58,63 miliona), navodi se u izvještaju u koji “Vijesti” imaju uvid.
Zvanični podaci govore, kako piše u izvještaju, da su prihodi budžeta u periodu januar-jul 2023. godine 1.443,9 milijardi ili 23,4 odsto procijenjenog BDP-a, što je za 256,7 miliona ili 21,6 odsto više u odnosu na planirane ili 363,9 miliona ili 33,7 odsto više u odnosu na uporedni period 2022. godine. Izdaci budžeta za period januar-jul 2023. godine iznosili su 1.292,4 milijarde ili 20,9 odsto procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 128,6 miliona ili 9,1 odsto, dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 139 miliona ili 12 odsto.
Otvoreni za sugestije stranih partnera
“Preliminarni podaci govore da su pozitivni trendovi naplate prihoda evidentni i tokom avgusta, te da su prihodi budžeta za taj mjesec iznosili 242 miliona, što je u odnosu na isti mjesec prethodne godine 49 miliona ili 25 odsto više. Dok su, u poređenju sa planom za avgust, prihodi budžeta za 40 miliona ili 20 odsto iznad plana. Sa druge strane, prema preliminarnim podacima o potrošnji, u avgustu je izvršenje budžeta realizovano na nivou od 198 miliona, što predstavlja 95 odsto plana. Evidentirana je i bolja realizacija kapitalnog budžeta koja je na nivou od 22,3 miliona (što predstavlja 115 odsto plana), dok je tekuća potrošnja na novou od 175 miliona odnosno, 94 odsto plana. Shodno navedenom, preliminarni podaci ukazuju da je, na osnovu realizovanih ostvarenih prihoda i rashoda, na kraju avgusta ostvaren suficit budžeta na nivou od 196 miliona ili 3,2 odsto BDP-a, što predstavlja 436 miliona bolji rezultat od planiranog, imajući u vidu da je prema planu bilo očekivano ostvarenje deficita na nivou od 240 miliona”, navodi se u izvještaju.
U dokumentu je na kraju 2022. godine državni dug iznosio je 4,03 milijardi eura, što je predstavljalo 69,5 odsto BDP-a, dok je prema preliminarnim podacima na kraju avgusta državni dug na nivou od 3,99 milijardi eura, odnosno 61,9 odsto BDP-a, što predstavlja umanjenje državnog duga u nominalnom iznosu i kao udjela u bruto domaćem proizvodu.
“ Ove sedmice stigla je i potvrda kreditnog rejtinga i stabilnih izgleda od strane kreditne rejting agencije Standard & Poor’s, što je svojevrsna potvrda da Ministarstvo finansija vodi adekvatnu politiku, usljed veoma složenih i izazovnih, ekonomskih i političkih okolnosti. Na osnovu najnovijih indikatora, koji nijesu bili predmet obrade izvještaja Standard & Poor’s-a temeljimo očekivanje i da bi, u narednom izvještaju, moglo doći do poboljšanja kreditnog rejtinga. Sve navedeno svjedoči u prilog ocjeni da Ministarstvo finansija, uprkos višedimenzionalnoj globalnoj i unutrašnjoj krizi, odgovorno i otvoreno upravlja javnim finansijama, ostajući posvećeno primarnom cilju da, u najvećoj mogućoj mjeri, prevazilazeći brojne negativne efekte međunarodne ekonomske krize, očuva makroekonomsku i finansijsku stabilnost Crne Gore”, konstatovano je u dokumentu uz koji je dostavljen tabelarni prikaz sa uporednom analizom stanja pojedinih parametara javnih finansija u dosadašnjem periodu, od stupanja na dužnost 43. Vlade.
Ministarstvo finansija je, vodeći se principom transparentnosti i predvidivosti, iskazalo spremnost da, ako postoji interesovanje diplomatsko-konzularnih predstavnika, i u formi bilateralnog ili plenarnog sastanka ima otvoreni dijalog na temu javnih finansija i ostalih tema u nadležnosti Ministarstva finansija, gdje bi rukovodeći tim čuo stavove i sugestije.
Bankrot i bacanje prašine u oči
U javnosti se posljednjih mjeseci iz Pokreta Evropa sad plasiraju priče o slomu javnih finansija i bankrotu države.
Na konferenciji za medije su u aprilu mandatar za sastav nove vlade Milojko Spajić i član predsjedništva tog pokreta Branko Krvavac (koji se u političkim krugovima pominje kao novi ministar finansija) najavili praznu kasu u junu.
“Na kraju maja nemamo više novca u trezoru, odnosno, nema novca da pokrijemo sve obaveze sa onim prihodima i pozajmicama koje smo planirali. U junu će kasa biti prazna. Nije mi jasna priča da do septembra neće biti potrebno zaduženje. Sa ovakvim budžetom zaduženje će trebati već u junu. Jedino da se desi čudo pa da prihodi budu veći 40 ili 50 odsto”, saopštio je Krvavac, koji je te ocjene iznio čitajući izvještaje Ministarstva finansija.
Krvavac je u avgustu kazao da su ostvareni ‘rekordi’ Vlade u tehničkom mandatu i samo je bacanje prašine u oči građanima kako bi se napravio privid stabilnosti javnih finansija.
“Zato je što prije neophodno formirati novu Vladu, koja će pripremiti rebalans budžeta kojim će se utvrditi nedostajuća sredstva i otpočeti sa reformama koje će rezultirati stabilnošću javnih finansija na dugi rok”, naveo je Krvavac.
U javnim nastupima predstavnika Pokreta Evropa sad, ali i pojedinih ekonomskih analitičara, saopštavano je da suficit budžeta na koji ukazuje Ministarstvo finansija nije rezultat neke ekonomske politike, već je, između ostalog, u suficit uračunat prihod od EU donacije povodom energetske krize od 27 miliona. Ova informacija nije tačna jer ovaj novac nije još ušao u ovogodišnji budžet, već je predviđen rebalansom budžeta koji se nalazi u skupštinskoj proceduri.
Bonus video:
