U mnogim državnim preduzećima u Crnoj Gori se već decenijama unazad ne upravlja na efikasan i transparentan način, saopštio je crnogorski predsjednik, Jakov Milatović, i dodao da su uplivi partikularnih partijskih interesa i prakse neracionalnog zapošljavanja i dalje prisutni.
“Kada se na to doda često nedovoljna kompetentnost partijski raspoređenog kadra, onda dobijamo značajno ugroženi potencijal ovih preduzeća da doprinesu ekonomskom razvoju naše zemlje i pružanju kvalitetnih javnih usluga”, rekao je Milatović na panelu Korporativno upravljanje u državnim preduzećima u Crnoj Gori, koji se organizuje u okviru formata Razgovor sa Predsjednikom.
On je saopštio da je korporativno upravljanje u državnim preduzećima jedna veoma važna tema.
“Jačanje integriteta u državnim kompanijama i njihova nezavisnost su jedan od prioriteta kada su u pitanju javne politike svuda u svijetu, pa i na našim prostorima”, naveo je Milatović otvarajući panel.
O značaju državnih preduzeća u Crnoj Gori, kako je rekao, nije potrebno posebno govoriti.
“Dovoljno je reći da upravljaju imovinom čija je vrijednost ekvivalentna godišnjem bruto domaćem proizvodu zemlje, kao i da naša zemlja ima najveće učešće državnih preduzeća u ekonomiji u regionu centralne, istočne i jugoistočne Evrope”, dodao je Milatović.
Prema njegovim riječima, već dugo se u Crnoj Gori ne vodi ili samo deklarativno vodi računa o troškovima po javne finansije i neželjenim učincima loše raspodijeljenih sredstava usljed zloupotreba u državnim preduzećima.
Na ovaj način se, iznova i sistemski, narušava povjerenje građana u javne institucije.
“Sva relevantna istraživanja koja sprovode međunarodne organizacije, poput Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD), ali i brojne regionalne i domaće organizacije i institucije, pokazuju da su državna preduzeća naročito izložena riziku od zloupotrebe i korupcije”, dodao je Milatović.
On je saopštio da je državno vlasništvo koncentrisano u visokorizičnim sektorima, poput prerađivačke industrije, energetike i infrastrukture, u kojima se putem vrijednih koncesija i krupnih projekata javnih nabavki, javni i privatni sektor prepliću.
“Zato se u svim izvještajima, uvijek i bez izuzetka, sugeriše da su za djelotvorno smanjivanje rizika od zloupotrebe u državnim preduzećima neophodne dvije stvari - odgovorno državno vlasništvo i dobro korporativno upravljanje”, rekao je Milatović.
On je naveo da smo svjedoci da u našem sistemu možemo govoriti ili o nepostojanju korporativnog upravljanja kakvo poznaju razvijene ekonomije, ili o njegovoj lošoj kopiji.
“Da bi napravili otklon od starih praksi kojima svjedočimo i danas, od ključnog značaja je da prepoznamo potrebu za suštinskim reformama u upravljanju državnim preduzećima, kako bi se osigurala njihova efikasnost i održivost”, kazao je Milatović.
On smatra da je upravo današnji panel jedan od koraka ka ovom cilju.
“Zadovoljstvo mi je što ćemo imati priliku da čujemo, siguran sam, stručnu i zanimljivu diskusiju respektabilnih stručnjaka koji prate ovu oblast iz različitih uglova - akademskog, nevladinog i ugla privatnog sektora”, rekao je Milatović i dodao da planira da, u periodu koji slijedi, i sam da doprinos ovoj važnoj temi.
Zato će institucija Predsjednika Crne Gore uputiti Inicijativu o dobrom upravljanju u državnim preduzećima svim relevantnim činiocima sistema u čijoj nadležnosti je unapređenje i kontrola rada državnih preduzeća, uključujući i poslanike u Skupštini.
“Mišljenja sam da je u ovoj, kao i u mnogim drugim oblastima, našem društvu potrebna korjenita reforma. Taj proces može početi već danas, otklonom od postojećih loših praksi, kao i odgovornošću donosilaca odluka i transparentnošću procesa. Jer se samo na taj način može istinski ići naprijed ka jačanju naše ekonomije i društva u cjelini”, zaključio je Milatović.
Bonus video:
