Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori pažljivo prati izborni proces i u tom kontekstu, poziva sve strane da pokažu uzdržanost i poštovanje vladavine prava.
To su kazali iz Delegacije odgovarajući na pitanje “Vijesti” da li smatraju da incidenti koji su obilježili izborni dan tokom lokalnih izbora u četiri crnogorske opštine mogu uticati na izborni proces naredne godine, posebno na izbore u 13 opština koji slijede.
“Bilo kojim eventualnim kršenjem zakona trebalo bi da se pozabave nadležni državni organi, u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom i odgovarajućim međunarodnim standardima”, kazali su iz Delegacije.
Tokom izbornog dana na Cetinju zabilježen su fizički sukobi pristalica vlasti i opozicije, a u taj grad su nakon zatvaranja birališta došli i pripadnici SAJ-a. U tom gradu kandidat za odbornika pokreta URA poprskan je suzavcem dok je funkcioner DPS-a fizički napdanut. Predsjednica Centra za demokratsku tranziciju (CDT) Milica Kovačević smatra da je zabrinjavajuća i porazna činjenica da je tokom izbornog dana na Cetinju manifestovano nasilje i atmosfera tenzija, kakva nije zabilježena godinama.
“U ovoj situaciji, najveća je odgovornost svakako na državnim institucijama, na policiji i tužilaštvu, koji su dužni da identifikuju i procesuiraju sva lica koja su tog dana učestvovala u incidentima na Cetinju. Već je prošlo 10 dana od izbora, a još nijesu otkrivena lica koja su napala predstavnike URA. Ovim se šalje jedna vrlo loša poruka građanima i ne doprinosi povjerenju u institucije”, kazala je Kovačevićeva.
Drugi nivo odgovornosti, kaže ona, nose političke partije, koje su vrlo važni činioci izbornog procesa. “CDT je godinama sa partijama pred izbore potpisivao sporazume o ponašanju u kampanji, kojima su se partije obavezivale na poštavanje nekih univerzalnih standarda ponašanja u toku kampanje i izbornog dana. Do prije par godina je izgledalo gotovo nezamislivo da se možemo vratiti u vrijeme fizičkih obračuna i nasilja tokom izbornog dana”, kazala je Kovačevićeva.
Sporazumom o pravilima ponašanja u toku kampanje za lokalne izbore 2014. koji je potpisala većina partija, između ostalog, stranke su se obavezale da će svojim funkcionerima, kandidatima, članovima i simpatizerima izreći jasnu zabranu vršenja nasilja nad bilo kim, da će svojim funkcionerima, kandidatima, članovima i simpatizerima dati instrukcije kojima će se jasno zabraniti nošenje hladnog ili vatrenog oružja u toku kampanje i izbornog dana.
“Partije potpisnice ovog Sporazuma neće učestvovati ili počiniti bilo kakav akt nasilja da bi demonstrirale partijsku snagu ili nadmoć, neće izazvati bilo kakva oštećenja na privatnoj ili javnoj imovini”, navodi se u sporazumu koji su tada potpisale partije.
Ipak, dodaje Kovačević, cetinjski izbori pokazuju da napredak koji je ostvaren može vrlo lako da se poništi, ističući da bi svi dobronamjerni morali preuzeti svoj dio odgovornosti da se takve scene ne ponavljaju.
“Posebno brine nespremnost partija da osude nasilje, u svakom obliku, pa makar ono dolazilo i od njihovih članova i simpatizera”, kaže predsjednica CDT-a.
Partije su se sporazumom iz 2014. takođe obavezale da neće uticati na ishod glasanja nasilnim ili nezakonitim aktivnostima na biračkom mjestu, da neće uticati na opredjeljenje birača na biračkom mjestu, ili u neposrednoj blizini biračkog mjesta te da se neće miješati neopravdano ili zlonamjerno u poslove članova organa za sprovođenje izbora i uticati na birače da glasaju više puta, ili da glasaju ime druge, žive, umrle ili nepostojeće osobe.
Potpisinici sporazuma su tada obavezali da neće zloupotrijebiti položaj, privilegiju ili uticaj za političke svrhe, kroz nuđenje nagrada, prijetnje kažnjavanjem, ili na bilo koji drugi način, da neće koristiti državnu, opštinsku ili drugu javnu imovinu u svrhu kampanje kao i da će vršiti politički uticaj na državne i opštinske organe u cilju favorizovanja vlastitih političkih ciljeva u toku izborne kampanje.
Partijama važniji broj glasova od neometanog glasanja građana
Kovačević podsjeća da su se tokom izbora na Cetinju čule uzajamne optužbe, ali ne i jasna poruka niti jednog političkog aktera da je nasilje nedopustivo.
“I da je od toga ko će imati neki glas više puno važnije građanima omogućiti slobodno i neometano ostvarivanje biračkog prava”, kaže Kovačević.
Sporazum koji su potpisali DPS, Demokratski font, Bošnjačka stranja, Pozitivna, Forca, SDP, HGI, Liberalna partija, Albanska koalicija i SNP, obavezuje partije da javno osude nasilje ili prijetnje, ili bilo kakve akte vandalizma ili remećenja javnog reda od strane svojih funkcionera, kandidata, članova ili simpatizera.
Bonus video:
