Crnogorske opštine ne bi smjele da organizuju proslave praznika drugih država, pa iako su to i praznici nekih nacionalnih zajednica, jer je to suprotno zakonima.
To su ocijenili sagovornici “Vijesti” komentarišući to što neke lokalne uprave organizuju svečanosti tim povodom ili podržavaju organizacije koje to rade.
Posljednji primjer je odluka čelnika Pljevlja Darija Vraneša (Nova srpska demokratija) da sinoć organizuje u tom gradu svečanost povodom Dana državnosti Srbije - Sretenja. S druge strane, opštine Tuzi i Ulcinj godinama organizuju, odnosno učestvuju u organizaciji događaja povodom obilježavanja albanskog nacionalnog praznika - Dana albanske zastave.
Za razliku od Sretenja koje je državni praznik Srbije, Dan albanske zastave je i praznik albanske nacionalne manjine u Crnoj Gori. Tu odluku donio je Nacionalni savjet Albanaca.
Pravnik Boris Marić kaže da opštine ne mogu organizovati proslave praznika drugih država, iako su to i praznici manjinskih zajednica, a da se ne uđe u zonu zloupotrebe prava.
“Manifestacije ovog tipa vezane su za ostvarivanje prava određenih etničkih ili manjinskih zajednica, i ne mogu se transponovati na jedinice lokalne samouprave kao cjeline”, istakao je on za “Vijesti”.
Marić navodi da Zakon o manjinskim pravima i slobodama u članu 21 daje “i osnov prava, i okvir u kome se to pravo kreće”. Kaže da je u tom članu precizno navedeno da “manjinski narodi i druge manjinske nacionalne zajednice i njihovi pripadnici imaju pravo da obilježavaju značajne datume, događaje i ličnosti iz svoje tradicije i istorije”.
“Međutim, to znači da to organizuju udruženja, savezi, zajednice, savjeti i slične organizacione strukture tih zajednica, a nikako lokalne samouprave. Sve lokalne samouprave u Crnoj Gori su multietničke, multikonfesionalne, i ta činjenica se posebno mora uvažavati u građanskom društvu kao ustavnoj kategoriji i obavezi”, poručuje on.
Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava indirektno je “Vijestima” saopštilo da praznike drugih države ne mogu organizovati opštine. Međutim, taj resor, na čijem je čelu Fatmir Đeka, nije precizirao da li uprave smiju organizovati proslave tih praznika ako ih slave manjinski narodi i zajednice.
Objašnjeno je da, shodno članu 8, stav 1 Zakona o manjinskim pravima i slobodama, manjinski narodi i druge manjinske nacionalne zajednice i njihovi pripadnici imaju pravo izražavanja, čuvanja, razvijanja, prenošenja i javnog ispoljavanja nacionalnog, etničkog, kulturnog, vjerskog i jezičkog identiteta, kao dijela njihove tradicije.
“Organizaciju proslava povodom dana praznika u drugim državama mogu organizovati predstavnici stranih predstavništva sa sjedištem u Crnoj Gori, organizacije ili društva koja obavljaju svoju međunarodnu djelatnost u okviru postojećih zakonskih okvira”, piše u odgovoru.
Milica Bulatović iz NVO Akcija za ljudska prava (HRA), ukazuje da su čelnici opština dužni da obavljaju funkciju zakonito i u zajedničkom interesu svih građana.
“Opština Pljevlja, shodno svom Statutu, slavi samo Dan opštine, a shodno Zakonu o državnim i drugim praznicima - pet tačno određenih državnih praznika, kao i Novu godinu i Prvi maj. Ni Zakon o manjinskim narodima ne propisuje da manjinski narod ima pravo da slavi praznik druge države, već da nacionalnu pripadnost, etničku i drugu može ostvarivati samo u granicama Ustava i zakona. Zvanično, dakle, opština u Crnoj Gori ne bi smjela da organizuje proslavu dana državnosti druge države, odnosno da postupa suprotno čl. 1 st.1 Zakona o državnim i drugim praznicima”, rekla je ona “Vijestima”.
Bulatović dodaje da se od koalicione vlasti u Pljevljima očekuje da spriječi zvaničnu proslavu državnosti druge države, “u cilju napretka Crne Gore na putu konsolidovanja vladavine prava”.
Partneri upozorili Vraneša
Najava svečanosti u Pljevljima izazvala je burne reakcije dijela javnosti i opozicije na lokalnom i državnom nivou. Juče su reagovali i Pokret Evropa sad (PES) i Demokrate, glavni koalicioni partneri saveza “Za budućnost Pljevalja” (Nova srpska demokratija i Demokratska narodna partija).
Oni su poručili da Opština Pljevlja nema nadležnosti da slavi praznike drugih država, pa ni “bratske, komšijske i drage Srbije”.
Pljevaljski PES upozorio je da odluka Vraneša da organizuje proslavu praznika druge države prijeti da izazove ozbiljnu krizu lokalne vlasti. Oni su naveli da kako Opština Pljevlja nema nadležnosti da slavi praznike drugih država, očekuju od Vraneša da poštuje taj princip i zakonsku obavezu.
“Kao neko ko je gradonačelnik Pljevalja, ima obavezu da se fokusira na rješavanje nagomilanih lokalnih problema u našem gradu, te da prestane da stvara nepotrebne krize i tenzije sa svrhom da sitno politički poentira”, rekli su iz PES-a.
Podsjećaju da je ovo još jedna u nizu odluka koju prvi čovjek Pljevalja donosi bez konsultacija sa koalicionim partnerima.
“Samovolja predsjednika Opštine u velikoj mjeri odudara i od onoga što njegova politička partija radi na državnom nivou, čime pokazuje da ne poštuje ni politiku subjekta koji trenutno predstavlja. Stoga, ukoliko se nastavi s ovim pojedinačnim izlijetanjima, logično je da sve posljedice za političku krizu u Pljevljima preuzme upravo onaj ko misli da može vladati sam, bez saradnje s ostalim koalicionim partnerima”, upozorili su iz PES-a.
Iz pljevaljskog odbora Demokrata kazali su da nijesu konsultovani u vezi s organizacijom svečanosti povodom 220 godina od Prvog srpskog ustanka i 189 od proglašenja Sretenjskog ustava.
“O događaju smo obaviješteni pozivnicom predsjednika Opštine i saznanjima iz medija”, saopštile su Demokrate.
Podsjećaju da su Pljevlja “multinacionalna i multikulturalna sredina principijelno”, poručujući da obilježavanje datuma iz istorije i kulturnog nasljeđa svih naroda koji žive u opštini mora biti isključivo uz poštovanje Ustava, poštovanja srazmjerosti i izbalansiranosti u trošenju javnog novca u dijelu kulturnih događaja.
“Bilo koja odluka koja izaziva podjele građana Pljevalja, nije dobra. Zato je važno da se širim konsultacijama dođe do najboljih i najoptimalnijih rješenja... U skladu s tim, privrženi koalicionom dogovoru i posebnom sporazumu koji su zaključili klubovi odbornika Demokrata i PES-a, insistiramo na prethodnom dogovoru u vezi svih pitanja koja mogu da izazovu podjele, reakciju javnosti, nezadovoljstvo, a naročito pitanja srazmjernog kapitalnog ulaganja, mjera socijalne politike, kadrovske politike...”, naveli su.
Demokrate i PES nedavno su potpisali sporazum o zajedničkom djelovanju. Ove dvije partije imaju u lokalnom parlamentu osam odbornika, i bez njihove podrške vlast u Pljevljima ne bi mogla funkcionisati.
Vraneš: Kao da nekome i sada smeta sve što je srpsko
Dario Vraneš kazao je juče Portalu RTCG da mnogi narodi njeguju tradicije i poštuju pretke koji su ih oslobađali od raznih okupatora.
“Akademija je povodom početka Prvog srpskog ustanka, u kome je učestvovalo desetine i stotine naših predaka iz pljevaljskog kraja. Nema porodice u pljevaljskom kraju iz koje neko nije krenuo u Karađorđev ustanak. Ne razumijem shvatanje kolega iz PES-a zašto ih iritira akademija povodom jednog svenarodnog ustanka naših predaka. Kao da osuđujete akademiju zbog Dana pobjede nad fašizmom”, kazao je Vraneš.
Kazao je i da “kao da nekom u Crnoj Gori nažalost i sada smeta šve što je srpsko”.
“Ako im ne smeta proslava dana vještica, raznorazne nove godine, ne znam u čemu je problem kad srpski narod koji je u Pljevljima u velikoj većini slave svoje pretke”, dodao je Vraneš.
Sekulović: Većina Srba doživljava Crnu Goru kao jedinu svoju državu
Bivši ministar unutrašnjih poslova Sergej Sekulović rekao je juče u “Bojama jutra” na “TV Vijesti” da se Crna Gora muči da li će se stabilzovati kao država, izgraditi institucije, biti zdravo inkluzivno društvo. Dodaje da zabrinjava što ponašanje Vraneša “uvodi jedan dezintegracioni element u čitavu priču”.
“Činjenica je da jedan broj građana Crne Gore osjeća Srbiju kao svoju matičnu državu, ali loše je da se kroz institucije jasno šalje ta poruka. Ali ja duboko vjerujem da najveći dio srpskog naroda doživljava Crnu Goru kao jedinu svoju državu, i u tom smislu nema nikakve potrebe da se na taj način slave datumi, ali ipak druge države. Privatno - da, u određenim drugim oblicama - da, ovo je slobodna zemlja. Međutim, zvanično je naša jedina država - Crna Gora”, kazao je.
Demokrate osudile vrijeđanje novinara “Vijesti”
Demokrate su apelovale na sve javne djelatnike da poštuju novinare, medije i novinarsku profesiju.
“Osuđujemo svaki javni istup koji ima za cilj vrijeđanje i ponižavanje novinara u Crnoj Gori”, kazali su.
Oni su to kazali pošto je Vraneš u utorak, umjesto odgovora na pitanje koliko će novca iz budžeta biti izdvojeno za održavanje svečane akademije, novinaru “Vijesti” poslao poruku u kojoj ga vrijeđa i ponižava novinarsku profesiju.
“Kad zaposlim ovih 31, pa ću ti javiti”, napisao je uz smajli Vraneš u poruci na Vajberu, aludirajući na tekst koji je novinar “Vijesti” nedavno objavio o namjeri Opštine Pljevlja da ove godine zaposli 31 novog službenika.
Na konstataciju novinara da je samo citirao kadrovski plan Opštine Pljevlja koji je potpisao Vraneš, predsjednik Opštine je poslao smajli uz poruku: “Uzmi radi neki častan posao, ne brukaj se”.
Bonus video:
