Član vrhovne komande, šef parlamenta i Nove srpske demokratije Andrija Mandić podržao je krajem avgusta odluku da oficiri Vojske Crne Gore obučavaju ukrajinske vojnike, iako je prije dvije godine rekao da tadašnja vlada “ne treba da doliva ulje na vatru” slanjem vojne pomoći Ukrajini, koju je 2014. pa ponovo 2022., napala Rusija.
Mandić je 28. avgusta na sjednici Savjeta za odbranu i bezbjednost glasao za Predlog odluke o angažovanju pripadnika Vojske Crne Gore u sastavu misije vojne pomoći Evropske unije (EU) za podršku Ukrajini, koji je upućen Skupštini na odlučivanje.
Izvor “Vijesti” je rekao da je riječ o slanju tri instruktora u neku od zemalja EU (moguće u Sloveniju), oficira VCG, koji će obučavati ukrajinske kolege za oblasti iz svojih specijalnosti. U toj misiji od 2022. godine učestvuje gotovo svaka članica EU, osim onih koje imaju ambivalentan stav prema agresiji Rusije na Ukrajinu. U misiji mogu učestvovati i treće zemlje, poput Crne Gore, koja prvi put šalje svoje oficire u ovakvu misiju.
Pored Mandića, Savjet za odbranu i bezbjednost čine šefovi države i Vlade Jakov Milatović i Milojko Spajić, sve odluke moraju donositi jednoglasno, ali je šef parlamenta prošlog mjeseca tražio da se to promijeni.
U saopštenju kabineta Milatovića, koji i predsjedava Savjetom za bezbjednost i odbranu, nakon sjednice 28. avgusta kaže se da su članovi Savjeta na sjednici informisani o mogućnostima angažovanja pripadnika VCG u sastavu misije vojne pomoći EU za podršku Ukrajini (EUMAM) kroz bilateralni angažman sa Republikom Slovenijom:
“Gdje je posebno naglašeno da će sve aktivnosti u okviru navedene misije biti realizovane na teritoriji neke od zemalja Evropske unije i da niti jedan pripadnik Vojske Crne Gore neće ući na teritoriju Ukrajine”.
U junu 2022. godine, dan nakon što je Vlada Dritana Abazovića objavila da je usvojila odluku o pružanju dodatne vojne pomoći Ukrajini kao “kontinuitet u pružanju podrške za očuvanje integriteta i suvereniteta Ukrajine”, tadašnji poslanik i lider Demokratskog fronta, na svom tviter nalogu naveo je da “Vlada Crne Gore ne treba da doliva ulje na vatru dodatnim slanjem vojne pomoći Ukrajini”, jer je njena obaveza prvenstveno da pomogne zbrinjavanju ukrajinskih izbjeglica u Crnoj Gori.
“Od početka rata u Ukrajini do danas, Crna Gora je, kao punopravna članica NATO i kandidat za EU, kao i iskreni prijatelj ukrajinske nacije, osudila neopravdanu i nelegalnu invaziju Ruske Federacije na suverenu evropsku državu. Vojna i humanitarna pomoć koju je Crna Gora do sada obezbijedila, dokaz je nesebične podrške hrabrom ukrajinskom narodu i kontinuirane posvećenosti ujedinjenom djelovanju protiv nedemokratskih principa”, navodi se u saopštenju ministarstva odbrane od 9. juna 2022, i dodaje da će se i u narednom periodu sagledavati potrebe u saradnji sa ukrajinskom stranom i partnerima, “u cilju pružanja neophodne finansijske, humanitarne i vojne podrške.”
Dan kasnije, Mandić je u svom tvitu kritikovao tu odluku kao licemjernu. “Naročito je licemjerno govoriti da to rade ‘zbog agresije na međunarodno priznatu državu čiji integritet i suverenitet Vlada poštuje’. Takav odnos u vrijeme NATO agresije na Srbiju i Crnu Goru crnogorska vlast nije imala. Ona je otvoreno podržavala napade na vlastitu državu, a potom bila među prvima koji su ugrozili teritorijalni integritet i državni suverenitet Srbije”.
Iz Mandićevog kabineta od ponedjeljka nije odgovoreno zašto je na sjednici Savjeta glasao za odluku o slanju crnogorskih oficira da obučavaju ukrajinske kolege.
Sagovornici “Vijesti” tvrde da Mandić pokušava da balansira između funkcija šefa parlamenta i lidera NSD, pri čemu primjenjuje “recept iz Beograda”, ne želeći otvoreno da se suprotstavi zvaničnoj politici Podgorice, ali i da je inicirao da se na Savjetu za bezbjednost odluke ne donose jednoglasno, kako bi se ubuduće ogradio od sličnih odluka.
Politički analitičar iz Beograda Boško Jakšić rekao je “Vijestima” da Mandić “dobro uči zanat od svog idola Aleksandra Vučića koji je poznat po svojoj politici lelujanja, ili kako se to ljepše kaže balansiranja”.
“Spreman je da podrži svaki razdor računajući da će na njemu kapitalisati. Tokom politizirane debate oko penzionisanja načelnika Generalštaba protivio se predsjedniku, a solidarisao sa premijerom. Ovoga puta ponovo je koristio recept iz Beograda koji je zvanično neutralan oko rata u Ukrajini ali, javna je tajna, prodaje municiju Americi koja završava na ukrajinskoj strani fronta”, kazao je Jakšić.
On je ocijenio da je Crna Gora u NATO savezu i da Mandić “prepoznaje da bi protivljenje slanju pripadnika Vojske Crne Gore u sastav misije vojne pomoći EU Ukrajini bilo najdirektnije suprotstavljanje zvaničnoj politici Podgorice”.
“Ponovo je poslušao savjet iz Beograda, mada je prosrpskom rusofilu lično teško palo da pripadnici Vojske Crne Gore direktno pomažu vlastima u Kijevu”, ocijenio je Jakšić.
Pravnik i bivši ministar unutrašnjih poslova Sergej Sekulović smatra da se Mandić nalazi u rascjepu između funkcija predsjednika NSD i predsjednika Skupšine, odnosno između političkog programa svoje partije i obaveza koje proističu iz političkog sporazuma po osnovu koga je njegova partija postala dio izvršne vlasti.
“U tom kontekstu, pokušava da se politički ponaša na način koji će biti prihvatljiv za članove i simpatizere svoje stranke, ali i da istu pozicionira na način da bude prihvatljiva evro-atlantskim partnerima, među kojima postoje i oni koji i dalje imaju skepsu prema učešću NSD u vlasti”.
Mandić je sredinom avgusta predložio da Savjet za odbranu i bezbjednost više ne odlučuje jednoglasno, konsenzusom trojice članova, nego većinom glasova. On je tada saopštio “Vijestima”, da je formalno predložio izmjenu Poslovnika o radu vrhovne komande, u dijelu odlučivanja. Međutim, tada nije odgovorio na pitanje zašto traži tu promjenu, koja se može donijeti samo konsenzusom članova Savjeta.
Sergej Sekulović je kazao “Vijestima” da je predlog za promjenu jednoglasnosti u odlučivanju u Savjetu motivisan i potrebom da se Mandić distancira od učešća u donošenju odluka ovog tipa, bez posljedica koje bi vodile njihovom blokiranju.
“Lično mislim da je politika koju vodi predvidljiva i politički pragmatična. Da li će je razumjeti njegovi birači, pokazaće, između ostalog, i rezultati podgoričkih izbora”, kazao je Sekulović.
Bivši diplomata iz Srbije Srećko Đukić je kazao “Vijestima” da je metodologija koju primjenjuje Mandić jednostavno kameleonstvo i dodvoravanje, te Moskvi, te Beogradu:
“A kao što vidimo nađe se mjesta i za Brisel, jer otuda stižu pare - nema ih, pogotovo iz Moskve. Zato imate čestitke koje se upućuju Banjaluci i Beogradu, ali ne i Podgorici, svojoj državi i građanima Crne Gore. Zato imate i ustupke Briselu, čak svrstavanje protiv Moskve, uz Ukrajinu, da nekim slučajem ne presuši dotok para”, kazao je Đukić.
On je istakao da, uostalom, tako isto radi i Beograd “izvozeći prilično municije u Ukrajinu, protivno interesima “majčice Rusije”, jer “pare ne mirišu”.
“U osnovi se tu vodi jedna nečasna politika, ekvilibristika, igranje na žici, i ona nema objektivno perspektivu i istorijsko utemeljenje”, kazao je Đukić.
Prije glasanja za pomoć Ukrajini, Mandiću je Putin bio predsjednik “većinske Crne Gore”
Mandić i drugi lider tadašnjeg DF-a Milan Knežević, sastali su se 2019. u Beogradu sa ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom.
“Mandić i Knežević su predsjedniku Rusije prenijeli pozdrave srpskog naroda iz Crne Gore i istakli da ga većinska Crna Gora doživljava i kao svog predsjednika, kao što su u vrijeme kraljevine Crne Gore ruskog cara doživljavali kao svog”, saopšteno je tada iz DF.
Mandić je 2022. godine, kao poslanik u Skupštini tokom razmatranja Rezolucije o vojnoj agresiji Ruske Federacije na Ukrajinu, rekao da DF neće podržati, jer se zna “ko će biti pobjednik”, upoređujući to sa napadom NATO na SRJ Jugoslaviju 1999. kada Rusija nije reagovala jer su “Rusi znali ko će biti pobjednik”.
Mandić je optužio predlagače ove Rezolucije da oni i njihovi saveznici savjetuju Ukrajincima da ginu do posljednjeg, a svi znaju kako će se rat završiti.
“Zašto dolivate ulje na vatru i zašto raspirujete sukobe”, rekao je Mandić u Skupštini.
“Možete stotinu rezolucija da donosite, svi vojni i politički analitičari znaju kakav će da bude reset velikih sila i da ništa neće biti isto nakon vojne intervencije. Ima li ko dilemu da će Rusija da izgubi rat i da će ova Rezolucija nešto da promijeni?”.
Kao predsjednik Skupštine je zastupao je “neutralan” stav, pa je nakon susreta sa predsjednikom Velike narodne Skupštine Turske Numanom Kurtulumušom u Ankari 7. decembra 2023. saopšteno da je Mandić rekao da se Crna Gora snažno zalaže za mir u regionima sjeverno i južno od Turske, odnosno u Ukrajini i Gazi.
“Srbija preča od Crne Gore”
Mandić je u nedjelju čestitao praznik - Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave Srbiji i Republici Srpskoj, a građanima Crne Gore nije čestitao 21. maj - Dan nezavisnosti.
Iz njegovog kabineta od ponedjeljka nisu odgovorili na pitanje zbog čega je to uradio.
Boško Jakšić je kazao da Mandić na sve načine daje do znanja da mu je Srbija preča od Crne Gore:
“To što je izabran za predsjednika Skupštine, poziciju koju koristi da plasira svoje rušilačke stavove koji polarizuju Crnu Goru, tužna je potvrda koliko su tanki koalicioni potencijali vlasti u Podgorici. Čestitka upućena Beogradu bi u nekim drugim okolnostima bila gest diplomatske etikecije, ali izbjegavanje čestitke Dana nezavisnosti građanima Crne Gore je osiona provokacija zbog koje bi u nekoj drugoj zemlji on odmah bio primoran da podnese ostavku”.
EUMAM obučava ukrajinske vojnike u oblasti RBH zaštite, preko taktike, do gađanja bojevom municijom
EUMAM je osnovao Evropski Savjet 2022. godine nakon vojne agresije Rusije na Ukrajinu sa ciljem pružanja pomoći toj državi, kroz jačanje vojne sposobnosti za odbranu teritorijalne cjelovitosti i suvereniteta.
U dokumentu EU iz maja ove godine, navodi se da se sve aktivnosti misije odvijaju u multinacionalnoj Komandi za obuku združenih snaga (CAT-C) koja je uspostavljena u Poljskoj, u multinacionalnoj Specijalnoj komandi za obuku (STC) odgovornoj za obuke u NJemačkoj, kao i na drugim lokacijama širom Evropske unije.
“Cilj Misije vojne pomoći EU za podršku Ukrajini je jačanje kapaciteta Ukrajinskih oružanih snaga za odbranu teritorijalnog integriteta Ukrajine u okviru njenih međunarodno priznatih granica i odvraćanje i odgovor na moguće buduće vojne ofanzive od strane Rusije i drugih potencijalnih agresora. Konkretno, EUMAM Ukrajina obezbjeđuje obuku za pripadnike Ukrajinskih oružanih snaga na osnovnim, naprednim i specijalističkim nivoima u oblastima medicinske pomoći, hemijske, biološke, radiološke i nuklearne odbrane, deminiranja, logistike i komunikacija, održavanju i opravci, između ostalog. Takođe pruža obuku mlađeg rukovodećeg kadra do nivoa čete, kao i operativnu obuku: pripremu četa, bataljona i brigada u kolektivnim manevrima i taktici do nivoa bataljona, i pružanje savjeta za planiranje, pripremu i sprovođenje vježbi gađanja bojevom municijom”, stoji u dokumentu EU.
Do maja su 24 države članice EU i Norveška ponudile module za obuku i svoje oficire, a obučeno je oko 52.000 vojnika, a do ljeta ove godine je trebalo da se obuči ukupno 60.000.
Bonus video:
