Američki brod koji je stigao u špansku mornaričku bazu istovremeno je ušao i u istoriju. Dolazak razarača “Donald Kuk” iz Norfolka (Virdžinija) u novu luku za dislokacije, Rota, koja se nalazi na atlantskoj obali Španije - primjer je koji pokazuje to da će brod američke ratne mornarice, opremljen sistemom protivraketne visoke tehnologije “idžis”, imati stalnu bazu u Evropi.
“Donald Kuk” - prvi od četiri razarača ratne mornarice Sjedinjenih Američkih Država, igraće centralnu ulogu u antiraketnom štitu NATO-a budući da ima oko 1.200 marinaca i članova osoblja. Na brodu će biti izvršavani i mnogi drugi zadaci, kao što su pomorske bezbjednosne operacije, bilateralne i multilateralne obuke i učestvovanje u NATO operacijama i angažmanima, uključujući Prve stalne pomorske grupe NATO.
Dolazak broda “Donald Kuk” označava korak naprijed za NATO, za evropsku bezbjednost i transatlantsku saradnju. On nedvosmisleno pokazuje kako su čvrste veze između Amerike i Evrope kada je riječ o složenim, nepredvidljivim problemima naše epohe.
Odlučan napredak po tom pitanju počeo je u novembru 2010. godine kada je na Lisabonskom samitu NATO-a riješeno da se razvije antiraketni štit za zaštiru civila, teritorija i armija svih evropskih zemalja NATO-a. U aprilu 2012. godine, na samitu u Čikagu, NATO je objavio privremenu gotovost - veoma važan prvi korak u operativnom smislu. Puna gotovost biće postignuta, kako se očekuje, u nekoliko narednih godina.
Cilj sistema raketne odbrane NATO-a je zaštita Evrope od realne prijetnje. Najmanje 30 zemalja svijeta ili ima balističke rakete ili nastoji da ih nabavi. Stručno znanje neophodno za njihovu izradu širi se sve više a radijus dejstva se povećava - neke od njih su razmještene van evroatlantskog regiona, ali mogu da ciljaju evropske gradove.
“Donald Kuk” i još tri američka razarača opremljeni su senzorskim kapacitetima i presretačima koji mogu da detektuju i obore balističke rakete usmjerene ka Evropi. U budućnosti će se pojaviti druge važne komponente protivraketnog sistema, kao što su dopunski radari, senzori i presretači - i novi brodovi.
Zahvaljujući pristupu postepenog prilagođavanja Evrope (EPAA) raketnoj odbrani, NATO već može da računa na moćni radar koji se nalazi u Turskoj. Već je počela izgradnja presretača stacioniranog na kopnu i radarske stanice u Rumuniji. Poljska je objavila svoje planove o uvećanju svojih vazdušnih i protivraketnih kapaciteta. Holandija modernizuje četiri radarska broda kako bi ih osposobila za protivraketnu odbranu i ponudila je svojih protivraketne sisteme “patriot”. To je učinila i Njemačka.
Holandija, Njemačka i SAD već su razmjestile rakete “patriot” na jugo-istočnoj granici NATO-a radi zaštite Turske od mogućih raketnih udara iz Sirije. A prihvatajući četiri američka razarača, Španija daje veliki doprinos ne samo sistemu protivraketne odbrane NATO-a, već i bezbjednosti cijelog Sredozemlja.
Da bi se povezalo sve što zemlje imaju pojedinačno, NATO širi tehnički usavršeni sistem komandovanja i rukovođenja koji se nalazi u vazduhoplovnoj bazi Ramštajn u Njemačkoj. Sistem može povezati satelite, radare i presretače za zaštitu od raketnih napada i te će se mogućnosti širiti i usložnjavati u budućnosti. U tom smislu NATO je jedinstven: to je jedina multilaretalna organizacija sposobna da objedini u efikasnu cjelinu najsloženije sisteme najrazvijenijih zemalja svijeta.
Najzad, razmještanje tih brodova jeste korak naprijed za transatlantsku saradnju, jer američki brodovi ne predstavljaju samo vojnu moć. Svaki od njih je 8.000 tona teško podsjećanje na američku posvećenost pitanju bezbjednosti Evrope.
Istovremeno, protivraketna odbrana NATO-a demonstrira privrženost evropskih saveznika obezbjeđivanju bezbjednosti u skladu sa razvojem svojih odbrambenih potencijala u toj oblasti. Pozivam sve sveznike da razmisle o tome kakav doprinos mogu dati sistemu koji će zaštiti sve nas koji živimo u Evropi.
Protivraketna odbrana označava novu formu saradnje koja posjeduje nove mogućnosti za borbu sa novim prijetnjama. Ranije smo duž granica postrojavali tenkove, a sada gradimo složen sistem kome je potrebno mnogo elemenata viskoke tehnologije od saveznika - na kopnu, moru i u vazduhu. Raketna odbrana NATO-a je prototip transatlantskog timskog rada u XXI vijeku.
Bonus video:
