Knjiga “Autokritika revolucije u djelu Mihaila Lalića”, autorke Bojane Obradović promovisana je u Nikšiću u okviru Nikšićke kulturne scene, u organizaciji Narodne biblioteke “Njegoš”. Djelo predstavlja magistarski rad u kome autorka analizira Lalićevu treću fazu književnog stvaralaštva i djela “Poraženi”, “Tamara”, “Odlučan čovjek” i “Opraštanja nije bilo”, dekonstruiše komunistički kulturni kod i preispituje domete revolucije.
”Knjiga analizira motiv stradanja u ime (ne)pravde koji dobija univerzalne karakteristike, a koje se ogledaju u simbolici prostora koje autor vodi sa istorijom, sa cjelokupnom civilizacijom i sa raspadom svih pozitivnih vrijednosti u njoj, ali i sa mitom, odnosno sa idejom da svaka velika ideja zahtijeva veliku žrtvu”, kazala je ona.
Lalićevo djelo je umjetničko svjedočanstvo o vremenu u kojem je živio, o nastanku i nestanku revolucije, o socijalističkom društvenom uređenju od njegovog rađanja do urušavanja, kaže Obradović.
”Tema revolucije jeste polazište, ali su smisao narativne zbilje one svakodnevne ljudske situacije zanesenosti idejom, straha, izgubljenosti i besmisla, zatim i mjesto čovjeka kao individue u sistemu koji nije trpio individualnost, a onda i mjesto jedinke u patrijarhalnom kolektivu gdje je identitet pojedinca u velikoj mjeri određen identitetom zajednice i gdje je mržnja prema drugačijemislećem znak prepoznavanja i vrsta pseudoidentiteta”, rekla je Obradović, koja je v.d. direktora Biblioteke “Njegoš”.
Prof. dr Tatjana Đurišić Bečanović, recezentkinja knjige i mentorka Obradović, kazala je da se “podesnost teme za naučnoistrazivački rad ogleda u njenoj inovativnosti, jer faza u kojoj se vrši autokritika revolucionarnih i društvenih vrijednosti je malo proučavana u odnosu na prethodne faze u kojima je Lalić vršio prvo afirmaciju revolucionamih vrijednosti, a zatim preispitivanje revolucionarnih dometa”.
”Ona temu autokritike revolucije sagledava iz više teorijskih perspektiva koje su joj pomogle da objasni kako je u ovim Lalićevim djelima došlo do razgradnje ideološki i aksiološki povlašćene teme rata, pri čemu su osobine heroja uvedene u minus postupak, što je rezultiralo modelovanjem antiheroja”, kazala je recezentkinja.
Moderatorka večeri mr Tamara Pejović Labudović istakla je da Obradović Lalićev kritički odnos prema revolucionarnim i društvenim vrijednostima tumači kao “invertovanu sliku revolucije do te mjere problematizovanu i oneobičenu da joj se teško nazire ono lice iz početne faze kada je Lalić riječju afirmisao”.
”Jasnim naučnim stilom, oslanjajući se na naučne metode, odnosno teorijske stavove moderne naratologije ili nauke o književnosti uopšte Bojana Obradović je mnogo doprinijela izučavanju Lalićevog stvaralaštva i to onog, u najmanjoj mjeri, proučenog djela”, kazala je moderatorka večeri.
Dr Gordana Kustudić je kazala da kada bi željela da jednom riječju opiše naučnu studiju Bojane Obradović, izabrala bi riječ koja joj je bila i prva asocijacija kada je Bojanu malo bolje upoznala, a to je - čestita.
”Zbilja mislim da je na proučavaocima nacionalne književnosti posebna odgovornost, koja u stvari nosi i naučnu odgovornost, svima nama zajedničku, ali i jedan poseban oblik etičke, a i etničke odgovornosti, jer naučnik govori o svome, o književnosti prostora na kojem je i sam ponikao, o svom socio-kulturnom kontekstu, koji je ponekad teško objektivno sagledati, pa kakva god ideološka polazišta bila, kazala je Kustudić.
Ona je istakla da je autorka do “posljednje riječi objektivna, na distanci od bilo kakvog prodora nečega što bi se moglo posmatrati kao neodmjereni personalni sud koji je nepoželjan u nauci, uključujući i nauku o književnosti”, ali i lišena “koketiranja i samodovoljnosti, makar one bile i naučno obojene”.
”Ono što je istovremeno najčestitije, najljepše i najvrednije u studiji Bojane Obradović je činjenica o doprinosu ove knjige proučavanju crnogorske književnosti, o pitkosti njenog teksta koji je uz svu svoju naučnost sačuvao i ljepotu i živost i milozvučje pisane riječi”, zaključila je Kustudić.
Obradović se zahvalila učesnicama i publici, ističući da joj je namjera bila da knjigom pruži doprinos izučavanju treće faze Lalićevog stvaralaštva i ukaže na njenu važnost, ne samo kada je u pitanju crnogorska književnost, nego i šire, s obzirom na to da tragova teme vezane za ovu fazu piščevog stvaralaštva u kritici ima malo.
Bonus video:
