Izveštaj Pentagona o tome da je Srbija intenzivirala saradnju sa Rusijom od kada je na vlasti Srpska napredna stranka potvrđuje ono u šta se dugo sumnjalo i pokazuje da se odnos Zapada prema predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću mora promijeniti – posebno zbog saradnje sa ruskim obaveštajnim službama, kaže za Glas Amerike Edvard Džozef, predavač na Univerizetu Džons Hopkins u Vašingtonu, a prenosi N1.
Radio Slobodna Evropa imao je uvid u izveštaj američkog Sekretarijata za odbranu iz maja ove godine, u kojem se Srbija opisuje kao najpopustljivije okruženje kada je riječ o ruskom uticaju na Zapadnom Balkanu i konstatuju vojna i obavještajna saradnja Beograda i Moskve.
"Izvještaj je veoma značajan zato što zvanično potvrđuje ono u šta smo oduvijek sumnjali: da Srbija intenzivira vojnu saradnju sa Rusijom dok istovremeno, na unutrašnjem planu, nazaduje u sprovođenju reformi i demokratizacije, i navodno pokušava da riješi pitanje Kosova. A mi znamo da Rusija nema nikakvog interesa da se to pitanje riješi", kaže Džozef za Glas Amerike.
U izvještaju koji je prenio RSE navodi se da je Srbija jedina zemlja u regionu, koja je od 2012. kupila rusko oružje u vrijednosti većoj od million dolara, da je kupovala ruske polovne avione MIG-29 i helikoptere, da su Beograd i Moskva održavali zajedničke vojne vježbe.
"Razlozi su jasni i ta veza je simbiotička. Ključne tačke iz izvještaja Pentagona koje su prenijeli mediji, iako još nijesmo vidjeli original, već su poznate: znamo za poklonjene MIG-ove i druge oblike saradnje. Ali činjenica da je to ozvaničeno je važna i sugeriše da je veza simbiotička, odnosno da koristi i Srbiji i Rusiji. Takođe, dovodi u pitanje iskrenost predsjednika Aleksandra Vučića, kada kaže da je zainteresovan za članstvo u EU. Kako može da bude uz ovakvu politiku? Treba reći i da je Srbija nedavno potpisala trgovinski sporazum sa Evroazijskom unijom koju sponzoriše Rusija. Iako je oklijevala, Srbija je to na kraju potpisala… Ovaj izvještaj je upozorenje diplomatama koje razgovaraju sa predsednikom Vučićem - da pripaze koliko on sarađuje sa Rusijom, jer sada znamo da je vlada SAD u potpunosti svesna koliko je duboka i rasprostranjena ta saradnja", ističe Džozef.
"Saradnja sa ruskim obavještajnim službama ne ide zajedno sa EU"
Izvještaj Pentagona konstatuje i saradnju obavještajnih službi Srbije i Rusije, uz napomenu da je Srbija jedina od posmatranih zemalja koja na taj način sarađuje sa Moskvom. Edvard Džozef kaže da je to signal koji se ne smije ignorisati.
"To je možda najzanimljiviji pojedinačni element ovog izveštaja, ne može se ignorisati i reći da Vučić samo balansira u odnosima. Saradnja obaveštajnih službi ide iznad toga i kad jednom uđete u polje špijunaže i saradnje u toj sferi – to je totalno nekompatibilno sa Zapadom i Evropskom unijom. Jednostavno, ne može se tolerisati i diplomate to ne smeju da ignorišu. Ipak, nije iznenađenje, jer se sumnja da humanitarni centar u Nišu služi za prikupljanje obaveštajnih podataka, ali to što sada imamo zvaničnu potvrdu da postoji obavještajna saradnja treba da bude prekretnica u odnosima međunarodne zajednice sa Beogradom".
"Mora se mnogo otvorenije razgovarati sa predsjednikom Vučićem i treba prestati sa time da se on moli da nađe rješenje za Kosovo i da se na neki način kompenzuje za to. Niko ne treba da razmišlja o kompenzaciji za lidera koji ima tako široku saradnju sa neprijateljem kao što je Moskva i koji ide protiv sopstvenih građana i ukida im slobode koje im pripadaju", kaže Džozef.
Podsjetimo, nedavno je objavljen snimak na kojem se, kako je saopštio predsjednik Srbije, vidi kako ruski obavještajac daje novac srpskom pripadniku bezbjednosnih snaga. Predsjednik Aleksandar Vučić je, poslije objavljivanja snimka, na konferenciji za novinare, rekao da je ruskog ambasadora u Beogradu Aleksandra Bocan Harčenka pitao - "zašto"?
Džofef, ipak, logično objašnjenje vidi na drugoj strani.
"Nejasno je šta se desilo, ali mi se čini vjerovatnim da je snimak došao kao odgovor na nešto, nije se pojavio tek tako. To je odgovor na prethodni skandal koji uključuje oca ministra policije, otkriva veoma sumnjivu prirodu dogovora o trgovini oružjem, pa čak i da srpsko oružje završava u rukama islamskih ekstretista. Djeluje logično da je objavljivanje snimka sa ruskim agentom zapravo samo pokušaj da se skrene pažnja sa prethodnog skandala, zbuni javnost u Srbiji i da se prethodna afera, koja je mnogo značajnija, praktično izbriše. Ta afera postavlja pitanje o tome gdje završava srpsko oružje, ali i kakva je orijentacija Srbije i njenog predsjednika".
Glas Amerike je upitao Džozefa da ako kaže da je to pokušaj da se skrene pažnja, da li implicira da je snimak namerno objavljen i da li misli da su ga objavile vlasti u Srbiji, odnosno obavještajne agencije, Džozef kaže da se "znamo" da je skandal sa ocem ministra policije bio veoma štetan po vladu.
"Ova druga afera, sa ruskim agentom, veoma je bizarna. Ako uzmemo u obzir sve što znamo sada o saradnji Rusije i Srbije, postavlja se pitanje zašto bi se Rusija miješala u neku intrigu, koja je štetna po vladu Srbije? To nema nikakvog smisla. Jedino logično objašnjenje, jer dokaze za to nemamo, jeste da je ovo namjerni potez srpske vlade, možda uz saradnju sa ruskom vladom, da skrene pažnju sa prethodnog, mnogo ozbiljnijeg skandala. To djeluje logičnije", zaključio je.
Bonus video:
