Centralno-evropski univerzitet (CEU) u Mađarskoj saopštio je da je „protjeran" iz baze u Budimpešti, nakon što je ovog vikenda istekao rok za postizanje dogovora sa vladom o nastavku rada.
„Ne možemo više da radimo kao slobodna institucija u gradu i državi koju zovemo domovinom", kaže rektor Univerziteta, Majkl Ignjatijef.
Opisuje to kao „tragičan i ozbiljan napad na akademske slobode u srcu Evrope".
Mađarska vlada odbacuje tvrdnje da je riječ o ugroženosti akademskih sloboda - tvrdeći da se univerzitet ne pridržava propisa o visokom obrazovanju, piše BBC.
Univerzitet, čiji je osnivač Džordž Soroš, sada će većinu kurseva preseliti u Beč.
Ignjatijef kaže da je „bez presedana" da jedan univerzitet akreditovan u Sjedinjenim Državama, bude „prisiljen da ode iz zemlje saveznice NATO-a".
„Evropska institucija je izbačena iz zemlje članice Evropske unije", dodaje.
„Evropa je osramoćena"
Dvojica američkih senatora, govoreći u ime američke Komisije za bezbjednost i saradnju u Evropi, saopštila su da osuđuju preseljenje univerziteta.
„Iako je CEU ispunio sve uslove koji su mu postavljeni, mađarska vlada nije dala pozitivan odgovor ni na jedno pitanje", kažu republikanski senator Rodžer Viker i demokrata Ben Kardin.
Gi Verhofstat, vodeći poslanik u Evropskom parlamentu i premijer Belgije, na Tviteru je napisao da je „Evropa osramoćena prvim prisilnim zatvaranjem univerziteta u jednoj demokratskoj evropskoj zemlji nakon Drugog svjetskog rata".
Univezrtitet koji je osnovan 1991. godine je bio u dugotrajnom sporu sa vlastima u Mađarskoj.
Da bi nastavio sa školovanjem studenata u Mađarskoj, univerzitet je trebalo da prihvati nove propise za rad, kao institucija koja je registrovana i u Mađarskoj i SAD.
Centralno-evropski univerzitet, koga podržava Evropska Komisija, američka vlada, akademici i dobitnici Nobelovih nagrada iz cijelog svijeta, ima 1,400 postdiplomaca iz više od 100 zemalja koji se visoko kotiraju na svjetskim tabelama univerzitetskih liga.
Vlada Viktora Orbana je u aprilu 2017. godine mijenjala Zakon o visokom obrazovanju na način koji gotovo da onemogućuje djelovanje CEU.
Činilo se da je pre više od godinu dana u pregovorima sa Vašingtonom postignut dogovor. Međutim, nikakvi dogovori nisu potpisani, što znači da CEU od nove godine neće moći da upisuje nove studente u Mađarskoj.
U svakom slučaju, CEU je postao simbol borbe između liberala i nacionalističkih populista u Mađarskoj.
„Sorosov univerzitet"
U pozadini se vodi mnogo ozbiljnija kulturna i politička borba, većim dijelom usmjerena na samog Soroša.
Soroš je često meta napada nacionalističke vlade Viktora Orbana, koja ga optužuje da se zalaže za masovnu imigraciju i naziva ga globalistom koji će potkopati kulturu i identitet zemlje.
Mađarska vlada tvrdi da je univerzitet sam kriv za krizu, zato što se ne pridržava propisa o visokom obrazovanju.
Portparol je potvrdio da je uprava univerziteta sama odabrala da napusti Mađarsku.
„Politička gungula"
Mađarske vlasti su kritikovale tvrdnje o ugroženosti akademske slobode.
Ministar inostranih poslova rekao je da „Sorošev univerzitet ne traga za rješenjem, već samo želi da izazove političku gungulu".
Univerzitet je, pak, optužio mađarsku vladu da nema namjeru da potpiše sporazum dogovoren nakon posredovanja Sjedinjenih Država. Univerzitetske vlasti kažu da će radije otići u „izgnanstvo".
CEU će i dalje zadržati univerzitetsku zgradu u Budimpešti, a studenti koji već studiraju u Mađarskoj moći će tamo i da završe studije.
Bonus video:
