Obrazloženje predsjednika Nobelove komisije Torbjorna Jaglanda je, gledano makar iz ovih balkanskih gudura, u najmanju ruku cinično. Jagland, promovišući Evropsku uniju kao ovogodišnjeg laureata, veliča njenu stabilišuću ulogu koja je, tvrdi, pomogla da se nekad razjedinjena Evropa pretvori iz kontinenta rata u kontinent mira.
A na cinizam se ne može odgovoriti - mada, eno, Unijin oduševljeni čestitar Bakir Izetbegović ne dijeli ovo mišljenje - drugačije do cinizmom; o jedinom mirovnom zadatku i uspjehu EU, poslije sad već mitskog mirenja Njemačke i Francuske, onom, dakle, na teritoriji bivše Jugoslavije - svjedoče genocid, etničko čišćenje i brojni zločini za koje se baš sa evropskog dvora, odmah poslije Drugog svjetskog rata poručivalo kako se više nikada ne smiju ponoviti.
Baš, uostalom, kao što se iz Brisela i inih evropskih adresa zaklinjalo kako nam Srebrenica uvijek mora biti pred očima, e da 95. ne bi bila godina koja se vraća. Iste te, međutim, evropske birokrate i, eto, sad već nobelovci već mjesecima, i prije, znači, posljednjih izbora u Srbiji, radili su na projektu skidanja šubare (i pripadajućeg cvijeća) s glave vojvode Tomislava Nikolića i njegovog promovisanja u modernog konzervativca.
Evropska unija je izgubila bitku za Balkan i 91/92, a ni danas ne stoji bolje ta, kazao bi Žižek, stara kurva
Što im je taj nekadašnji Šešeljev doglavnik ovih dana vratio, proglašavajući, po ko zna koji put, čuvene sheveningenske zatvorenike Karadžića i Mladića - herojima. Zanimljivo, svoga učitelja vojvodu Voju nije pomenuo. Jer, valjda, samo je jedan vojvoda - pa sada Srbija, na evropskom putu, ima i predsjednika i vojvodu u jednoj osobi.
A zahvalan je Evropi, na nekim prtinama što je za Srbiju prokrčila na trasi Beograd - Brisel, i bivši portparol Slobodana Miloševića, srbijanski premijer Ivica Dačić, koji, nervozan zbog njemačke ofanzive za Kosovo, Srbe konsoliduje istorijskim lekcijama kako su oni koji su počinili zločine nad Srbima, poslije Drugog svjetskog rata počeli da grade novu Europu, a danas u nju ne puštaju Srbiju. „Poražene nacije“, galami mali(?!) Sloba, „postale su na Balkanu važnije od Srbije i srpskog naroda“. Nema, dakle, sumnje kako bi u Beogradu Angelu Merkel primili jednako toplo kao i u Ateni. Gdje su joj, ma ko bi to zaboravio, oduševljeni Grci ovih dana vikali: „Heil!” A jake vojno-bezbjednosne snage je čuvale od izliva goleme grčke ljubavi.
Sve je ovo dovoljno da konstatujemo kako je dodjela Nobelove nagrade za mir Evropskoj uniji loš vic. Ili, kao što je to efektno formulisao čelnik grupe evropskih konzervativaca i reformista u Evropskom parlamentu Martin Kalanan: „Nobelova komisija je zakasnila sa prvoaprilskom šalom“. Ali...
Uvijek ima neko „ali“, pa stoga prizivam Slavoja Žižeka, koga neki smatraju najopasnijim filozofom današnjice. Taj je kontroverzni Slovenac i sam više puta govorio kako je Evropa poput neke stare kurve koja čak ni pitanje Balkana nije mogla da sredi. Ni, dodao bih, '92. kada je stogodišnjicu Prvog balkanskog rata obilježila opsadom Sarajeva, kojom prigodom nas je - nakon, doduše, što je prvo u Butmiru stisnuo junačku desnicu tandemu Karadžić&Mladić - posjetio i Miteran. A ni kasnije, poslije Dejtona, naime! Jer, da je drugačije, ne bi Balkan i danas povremeno zaudarao na barut. Taj miris koji se, inače, ovdje rado (pro)nosi.
No, Žižek poručuje, s vremena na vrijeme, čak i iz današnje Slovenije kojoj se, čini se, Evropa u međuvremenu o glavu obija, kako ima neku očajničku nadu da će (i) ovakva Unija spriječiti (aktuelni) rast novog rasističkog populističkog nacionalizma. Koji je, inače, preplavio Grčku, istočnu Evropu, Austriju, Dansku...
U utakmici s tim zlom, kojem, inače, okolnosti idu naruku i, štaviše, podsjećaju na '30. prošlog vijeka kada je slična kriza izrodila nacizam i dodatno razbuktala fašizam, Unija je jedini ozbiljan protivnik.
Nadam se kako je baš to, ta očajnička nada - jer nema šta drugo! - inspirisala i aktuelnog šefa naše države da uputi žurnu čestitku u Brisel i tamošnje čelnike informiše o svom ličnom, ali i opštenarodnom veselju glede radosne vijesti iz Komiteta za Nobelovu nagradu.
Galerija
Bonus video:
