Najnoviji američki borbeni avion F-35 našao se u središtu kontorverzi zbog cijene i dizajna, pa je tako predmet polemika čak i skupocena kaciga pilota.
Najsavremeniji Lokid Martin F-35 košta, naime, oko 100 miliona dolara po letjelici, što ne uključuje cijenu motora.
Troškovi dizajna, stavljanja u pogon i proizvodnje do sada se procjenjuju na oko 350 milijardi dolara i više.
Još kontroverznija je, međutim, kaciga od 400 hiljada dolara, koja je integralni dio oružanog sistema aviona.
Major Vil Andreota, veteran američkih vazdušnih snaga i komandant pilotskog tima za avione F-35 , brani taj program i objašnjava da kaciga ima sve informacije o aktiviranju oružanog sistema, i to kad se gleda pravo i u stranu.
“Dostupni su mi svi podaci iz letjelice, zbog čega je ovo više od kacige. Na gornjem dijelu se nalazi centralni kompjuter, koji obrađuje informacije i odlučuje o tome šta će mi prikazati. Ovo je takozvani vizir, koji funkcioniše kao ekran, gdje se prikazuju svi podaci”, objašnjava Andreota, prenosi Glas Amerike.
Na kacigi se nalaze skupe kamere, koje omogućavaju pilotu ga gleda izvan i unutar kokpita. Takođe ima kamere sa infracrvenim zracima.
Den Grejzer iz Projekta za nadzor vlade kaže za Glas Amerike da kaciga ukazuje na veći problem - a to je stavljanje previše stvari u jedan paket.
"Da bi se objedinila sva ta tehnologija, gomilaju se troškovi i složene komponente, koje kasnije treba održavati, zato što je riječ o još jednoj stvari u ovoj letjelici koja može da se pokvari u budućnosti”, navodi on.
Kamere za kacigu su neophodne zato što pilot u avionu F-35 sedi mnogo niže nego u ostalim borbenim letjelicama.
Grejzer, međutim, smatra da je u pitanju greška u dizajnu.
“Za poreske obveznike to znači da ne plaćamo samo za dizajn kokpita sa pilotom u avionu, već i izdvajamo dodatnih pola miliona dolara za složeni dizajn kacige da bi se prevazišlo nešto što su mogli da riješe jednostavnim inženjerskim potezom”, kaže on.
F-35 je dizajniran da traje oko 50 godina.
Za američke vazdušne snage, mornaricu i marince proizvedeno je 2.500 letjelica, uz nekoliko stotina za saveznike koji učestvuju u tom programu, a čiji se piloti trenutno obučavaju u Arizoni, prenosi Glas Amerike.
Bonus video:
