Iako internet ne zna za granice, neki sadržaji na globalnoj mreži šire se nejednakom brzinom - dok Italijani i Englezi uveliko igraju Fantasy fudbal, ova popularna igra tek počinje stidljivo da osvaja balkanske države.
Fantasy fudbal (na italijanskom fantacalcio - turniri virtuelnog fudbala) zadobio je posljednjih godina ogromne razmjere širom Evrope, mahom zahvaljujući velikoj rasprostranjenosti Interneta, koji je učinio učešće u ovoj pola vijeka staroj igri jednostavnijim i neposrednijim.
Širom Evrope danas postoje stotine sajtova posvećenih fantasy turnirima, a u njima učestvuju milioni ljubitelja fudbala. Procjenjuje se da samo u Italiji postoji 2 miliona učesnika ove igre.
Radi se o svojevrsnoj društvenoj igri bliskoj realnosti u kojoj učesnici imaju priliku da se oprobaju u ulozi menadžera fudbalskog kluba. Njihov zadatak je da formiraju virtuelne timove sačinjene od stvarnih igrača, te da se takmiče protiv timova ostalih učesnika. Može se raditi o igračima A lige, Svjetskom ili Evropskom prvenstvu, Champions Ligi i slično. Bodovi se dodjeljuju na osnovu rezultata igrača u stvarnim utakmicama, pa fantasy turniri najčešće traju uporedo s realnim. Pobjednik je učesnik-menadžer čiji igrači prikupe najviše poena.
Izmišljen u Americi, osamdesetih stigao na Apenine
Nije iznenađenje da je među zemljama u kojima je fantasy fudbal uzeo najviše maha Italija, budući da je dobro poznata kao država u kojoj je fudbal nacionalni sport.
Fantakalćo se u Italiji igra već dvije decenije, njenim “uvoznikom” smatra se novinar Rikardo Albini koji je prilagodio pravila slične američke igre koja suosmišljena za bejzbol, za potrebe evropskog fudbala. (Pored fantakalća, Albini je prije desetak godina u Italiju «uvezao» i čuvenu japansku numeričku igru «sudoku»).
U Americi Fantasy Football postoji od 1962. godine. Dugi niz godina on se sporo razvijao da bi 1997. doživio bum nakon što je televizijska mreža CBS otvorila prvi website posvećen ovoj igri. Uspjeh je bio toliko veliki da su u svega tri godine nakon otvaranja sajta sve veće sportske novine u Americi imale konkurentske sajtove posvećene fantasy fudbalu.
Albini je u Italiju donio ovu ideju znatno kasnije, krajem osamdesetih godina, inspirisan američkim iskustvom. Prvih nekoliko godina fantakalćo turnire organizovao je isključivo u krugu prijatelja – prvi turnir odigrali su tokom Evropskog prvenstva 1988.
Prema njegovim riječima, najveći problem, kada je bilo u pitanju prilagođavanje američke verzije, bio je što je ragbi sport pun numeričkih parametara, dok u fudbalu postoje samo gol, asistencije, kartoni. Albini je na ideju došao kada je u sportskim novinama naišao na top-liste u kojima se ocjenjuje performans igrača po utakmicama i odlučio da se u fantakalću koristi takav sistem poena.
Godine 1990. objavio je priručnik italijanskog fantakalća koji, kako i sam kaže, nije imao nekog uspjeha sve dok 4 godine kasnije Gazeta delo sport nije uzela stvar u svoje ruke i posvetila sekciju ovoj igri.
Igra se lagano širila tokom godinađ, i takođe doživjela bum zahvaljujući internetu. Danas u Italiji postoje desetine sajtova posvećenih fantakalću, a najpoznatiji su oni koji postoje u okviru portala glavnih medija: list Republika, Gazeta delo sport i drugi. Prije popularizacije interneta, fantakalćo turniri organizovali su se putem poštanske prepiske ili lokalno, u krugu prijatelja. Italijani do danas organizuju nezavisne, mini-fantakalćo turnire među prijateljima – najčešće tako što grupa prijatelja uloži po simboličnu kvotu novca, čija suma ide pobjedniku na kraju turnira.
Brojne varijacije
Varijacije fantasy fudbala na različitim sajtovima i u različitim državama su brojne. U nekim slučajevima prikupljeni poeni se pretvaraju u virtuelne golove. Postoje besplatni turniri i oni u kojima se učešće plaća i gdje su na kraju predviđene vrijedne nagrade. Poene igračima obično dodjeljuje predodređeni tim sportskih kritičara i novinara, zbog čega su fantasy fudbal turniri i našli svoje prirodno stanište u sekcijama sportskih novina i raznih medijskih portala.
Poeni se dodjeljuju ne samo za postignute golove već i za minute igre, uz dodatne poene za svaki gol postignut od strane igrača odbrane ili golmana. Tu su i poeni za golmane za svaki odbranjeni gol, kao i negativni za primljene golove, autogolove, crvene kartone... U italijanskom fantakalću prikupljeni poeni konvertuju se u golove virtuelnog tima (66-71,5 poena računa se kao 1 gol, 72 do 77,5 poena kao 2 gola itd. – svakih 6 narednih poena računa se po 1 gol). Fanta-turnir završava u momentu kad su se odigrale sve stvarne utakmice.
Učesnicima se dodjeljuje početni virtuelni budžet, a igrači se kupuju na licitaciji – ukoliko budžet bude prekoračen, učesnik mora prodati nekog od igrača da bi nadoknadio minus. Ukoliko u stvarnosti kupljeni igrač napusti A ligu, mora biti prodat u igri i zamijenjen novim igračem. Učesnici prave raspored unutar timova najkasnije do sat vremena pred početak aktuelne utakmice, u suprotnom se računa raspored iz prethodne igre kao aktuelan.
UEFA koordiniše 2 turneje fantasy fudbala - Champions League Fantasy Football Game i Europa League Fantasy Football Game. Fantasy footbal popularan je i u Engleskoj.
Na našim prostorima ova igra manje je popularna i daleko je od razmjera koje ima u Italiji, gdje predstavlja svojevrsnu maniju među ljubiteljima fudbala svih uzrasta.
U Crnoj Gori ne postoje još uvijek zvanično organizovano fantazi fudbal turniri, dok u Srbiji portali poput B92 i Mondo imaju sekcije posvećene ovoj igri.
Albini zaradio “fin novac”
Šta je potrebno da bi se pobijedilo u fantakalćo turniru? “Kao prvo, zaboraviti na trenutak na tim koji vam je u srcu, i objektivno birati igrače koji su najbolji. Kao drugo, puno sreće, koja je potrebna i u stvarnom fudbalu”, odgovara Albini, čovjek koji je osmislio evropsku verziju fantasy fudbala.
Albini je 2000. prodao brend “fantacalcio” izdavačkoj grupi Espreso, ali uprkos tome postoje stotine sajtova koji se paralelno bave organizacijom virtuelnih turnira.
On kaže da je na osnovu brenda fantakalćo zaradio “fin novac”, ali da se nije obogatio, te da mu ne smeta što mnogi oponašaju ovu igru uz objašnjenje da se ne može autorskim pravom ljudima zabraniti da igraju.
Bonus video:
