Admiral Branko Mamula smatra da vojno rukovodstvo JNA snosi odgovornost što nije izvršilo državni udar koji bi, kako vjeruje, tada spriječio raspad Jugoslavije. Mamula kaže da je JNA, u jednom trenutku, bila sposobna da proizvede i nuklearno oružje, ali takva odluka, dodaje, nikada nije donijeta. Mamula je to saopštio gostujući u emisiji "Živa istina".
Admiral flote, načelnik Generalštaba JNA od 1979 -1982. godine, te savezni sekretar za narodnu odbranu Branko Mamula, na početku knjige "Slučaj Jugoslavija" konstatuje da: "Vojno rukovodstvo snosi odgovornost što nije izvršilo vojni udar", nego je, kako navodi, dozvolilo da nacionalističke vođe i separatističko ponašanje Slovenije i Hrvatske, gurnu JNA u ruke velikosrpskog nacionalizma, koji je Armiju beskrupulozno iskoristio u međunacionalnom ratu i na kraju odbacio.
Odgovarajući na pitanje da li i danas vjeruje da je državnim udarom mogla da se spasi Jugoslavija, admiral Mamula, kaže:
"Sasvim sam siguran da je trebalo učiniti jedan korak, strogo je to nazvati vojni udar, ali u svakom slučaju da JNA preuzme odgovornost za vođenje društva i države za jedano određeno vrijeme. Teško je prosuditi što bi se dogodilo, ali svakako ne bi bilo onakvog rata na ovim prostorima. Ne kažem da ne bi bilo sukoba, pa možda i nekog krvoprolića, ali u odnosu na ratnu tragediju koja se dogodila među našim narodima, sigurno ne".
Dužnost načelnika Generalštaba JNA Branko Mamula preuzeo je 12. juna 1979. nepunu godinu prije Titove smrti i samo nekoliko mjeseci prije njegovog odlaska na liječenje, u Ljubljanu. Na posljednjem sastanku državnog i vojnog vrha kome je pirisustvovao Tito, u Karađorđevu, 21. decembra, uoči Dana Armije, Mamula je saopštio da je stanje u društvu loše i puno opasnosti po međunacionalne odnose.
Da li je i Tito dijelio takvu ocjenu Mamule:
"Na neki način da. Mi smo znali da on zna ono što sam ja u tom referatu tada saopštio, ali nam je bilo stalo da svoje stavove janso saopšti. To se, međuti, nije dogodilo. Maršal je sjedio, salušao i počela je diskusija, ali niko nije niti podržavao niti se suprotstavljao onome što sam rekao. To su bile više-manje činjenice kojima se nije bilo lako suprotstaviti".
Tokom 80-ih u Jugoslaviji se produbljuje i politička i ekonomska kriza. Vlada Milke Planinc, pa Branka Mikulića ne uspijeva da riješi probleme. Jasno je da su zemlji potrebne korjenite reforme, ali niko nije imao snage da ih sprovede. Mamula je tada smatrao da Vojska ne može da ostane u kasarnama , nego da mora da izađe na političku scenu.
Ostavka Milke Planinc bila je, prema njegovom mišljenju, pogubna za reforme i otvorila put za jačanje repuičkih vrhuški. Kada je posrijedi trenutak kada mu je postalo jasno da partijski i državni vrh vode Jugoslaviju u pravcu nestanka, Mamula kaže:
"U to su ozbiljno počele sumnje 1983. nakon jedne naše komandno-štabne vježbe na kojoj su učestvovala sva rukovodstva republika. Nakon neuspjeha Milke Planinc postalo je definitivno jasno da Jugoslavija ide ka jednom tragičnom kraju".
Admiral Branko Mamula, takođe, je potvrdio da je zbog javnog saopštavanja ocjena o stanju u državi, drastično različitih od onih koje je iznosilo državno i partijsko rukovodstvo, u jednom momentu izgledalo moguće i njegovo hapšenje.
S obzirom na to da je JNA imala gotovo sve osim nuklearnog oružja , te u vezi sa tim odgovarajući na pitanje da li je bilo planova da se uđe i u takav projekat Mamula objašnjava:
"Činjenica je da se kod nas nuklearnoj energiji posvećivala velika pažnja, naravno u mirnodopske svrhe. Mi smo dešavanja u vezi sa tim intezivno pratili i u jednom trenutku mi bi bili u stanju proizvesti nuklearno oružje. Što se mene tiče ja bih ga proizveo. Takva odluka , međutim, nikada nije donešena", kazao je Mamula.
Bonus video:
