NVO Green Home i WWF, Svjetski fond za zaštitu prirode, žele izraziti veliko razočarenje povodom usvojene Strategije razvoja energetike Crne Gore do 2030. godine.
Ujedno upozoravaju da su planovi izgradnje četiri visoke hidroelektrane na rijeci Morači u suprotnosti sa ciljevima više EU Direktiva i krše načela više međunarodnih konvencija o zaštiti prirode.
"Vlada takozvane ekološke države Crne Gore razvoj energetike zasniva na tehnološki, ekološki i društveno zastarjelim planovima i nerealnim projekcijama. Već više godina ignoriše mišljenja brojnih međunarodnih i nezavisnih eksperata i univerzitetskih profesora o ozbiljnim društveno-ekonomskim posljedicama hidroelektrana na život lokalnog stanovništva i jedinstvenu prirodu Morače i Skadarskog jezera“, komentarisala je usvajanje Strategije Nataša Kovačević iz Green Homea.
Scenario obuhvata izgradnju četiri HE na Morači, koja je jedna od samo nekoliko preostalih slobodno tekućih rijeka u Evropi. Velike hidroelektrane imaju veliki uticaj na život u rijeci i oko nje, one blokiraju puteve migratornim ribljim vrstama i transport sedimenata nizvodno, a smanjenim protokom se ugrožava nizvodne korisnike voda, kao i prirodne vrste i staništa.
Nezavisna revizija strateške procjene uticaja na životnu sredinu Strategije razvoja energetike koju su uradili WWF, Green Home, MANS i SEEChange.net potvrdila je da Strategija obiluje nedostatkom ulaznih podataka, proračuna, nerealnih prognoza, lokacija i sl.
Istraživanje provedeno 2008. godine u kanjonu Morače registrovano 115 vrsta ptica, što sa kanjonima Mrtvice i Male rijeke predstavlja 42% ukupnog broja vrsta koje gnijezde u Crnoj Gori, od čega većina ima neki vid ili nacionalne ili međunarodne zaštite. Morača premašuje ukupnu ornitološku vrijednost za 23 vrste u odnosu na Nacionalni Park Lovćen, dok je registrovano i 1600 biljnih vrsta što je za 100 više nego u istom nacionalnom parku.
"Crna Gora kao kandidatkinja za članstvo mora već sada planirati primjenu EU regulative na koju se obavezala. Plan izgradnje HE na Morači ignoriše preporuke i ekološke propise EU, naročito Okvirne Direktive o vodama, Direktive o staništima, Direktive o pticama koje zahtijevaju da države izbjegavaju projekte koji bi mogli dodatno ugroziti kvalitet životne sredine i slatkovodnih ekosistema – osim ukoliko su oni od vitalnog nacionalnog značaja, što Vlada uz sve napore do danas nije uspjela dokazati“, komentirala je usvajanje Strategije Francesca Antonelli i WWF-ovog Mediteranskog programa.
Kao odgovor na izazove vezane za energiju u budućnosti, crnogorska Vlada bi u okvirima planiranih investicija od 3 milijarde eura do 2021. trebalo da da prioritet sprovođenju mjera za podizanje energetske efikasnosti, smanjenje gubitaka i modernizaciju energetske mreže te iskorištavanje velikog potencijala alternativnih izvora energije kao što su sunce i vjetar, kako bi donijeli koristi čitavom crnogorskom društvu: njenoj ekonomiji, stanovnicima i prirodi.
Bonus video:
