Vlada Crne Gore ulaže veoma ograničena sredstva za naučna istraživanja od nacionalnog interesa i značaja za napredak države i stiče se utisak da se finansiranje Univerziteta Crne Gore podrazumijeva kao trošak za državu, a ne investicija.
Takva ocjena iznesena je u Izvještaju koji je za Savjet za visoko obrazovanje prošle godine radila nezavisna međunarodna komisija. Država smanjenje budžeta za visoko obrazovanje i istraživačke djelatnosti obrazlaže krizom, dok, s druge strane, postoje zahtjevi za poboljšanje kvaliteta obrazovanja. To podrazumijeva investiranje u modernu opremu, mobilnost kadra i poboljšanje naučno-istraživačkog rada.
“Nacionalna politika finansiranja Univerziteta CG nije usaglašena sa trendovima EU i traži bitne promjene”, piše u izvještaju.
Dodaje se da podizanje konkurenosti nacionalne privrede nije samo vezano za broj studenata i postojanje velikog broja studijskih programa, već za konkurentni kvalitet tih kadrova:
“Nacionalna politika finansiranja Univerziteta CG nije usaglašena sa trendovima EU i traži bitne promjene”
“Uz to, veoma je važno da neka ustanova bude na rang-listi svjetskih univerziteta. UCG treba mnogo više da radi kako bi odgovorio izazovima i podigao konkurentost, reputaciju i transparentost. Postavlja se pitanje kakav je doprinos nacionalnom napretku univerziteta koji se na rang-listi nalazi u donjoj četvrtini rangiranih univerziteta ili se ne nalaze na listi”.
Komisija je prepoznala i hiperprodukciju kadrova koji nijesu potrebni društvu: “Univerzitet bi mogao da ukine programe koji nijesu potrebni državi ili ih izvodi svake druge ili treće godine”.
Ističe se da je veliko opterećenje na profesorima, ali da ipak na nekim fakultetima dođe jedan profesor na pet, a na drugim na 120 studenata: “Ako se uzme ukupan broj studenata (20.898) i nastavnog osoblja (454) odnos student - nastavnik iznosi 46,03. To pokazuje da je broj studenata po jednom nastavniku izuzetno veliki, jer u Evropi taj prosjek iznosi 20 studenata po nastavniku”.
Zbog preopterećenja tokom nastave, profesori nemaju mogućnosti da se bave istraživanjima, ali ni država nije zainteresovana za finansiranje naučnoistraživačke, umjetničke i razvojne djelatnosti.
“UCG stagnira i taoc je u razvoju naučnoistraživačke, umjetničke i razvojne djelatnosti zbog prevelikog ekstenzivnog širenja studijskih programa. Uspješni istraživači treba da imaju manje pedagoško opterećenje, a oni koji ne istražuju veće”, piše u izvještaju.
Ni prostorni kapaciteti UCG (65.000 kvadratnih metara) nijesu odgovarajući broju studenata. U prosjeku zaposleni i studenti imaju po 2,9 kvadrata, što je ispod standarda mnogih univerziteta koji imaju od šest do devet kvadrata. Napominje se da je oprema u laboratorijama prilično zastarjela, skoro neupotrebljiva u savremenim uslovima.
Na jednog nastavnika čak 120 studenata
Članovi Komisije su proveli određeno vrijeme na svim fakultima UCG, razgovarali sa profesorima i studentima, kako bi utvrdila koje su to prednosti i nedostaci na tim univerzitetskim jedinicama. Tako je za Ekonomski fakultet utvrdila da je broj programa (82) preobiman u odnosu na broj nastavnika (40) i preporučila da se radi na smanjenju broja programa i da se intenzivira istraživanje.
Pravni fakultet nema dovoljan prostor za nastavu, biblioteku i čitaonicu, a neprihvatljivo je veliki broj studenata po nastavniku u iznosu - 120 studenata po jednom nastavniku. Na Mašinskom fakultetu problem je neopremljenost laboratorija, kao i mali broj studenata na doktorskim studijima.
Prirodno-matematički fakultet je pogođen odlivom mozgova, a za studijski program “učitelj na albanskom jeziku” preporučeno je uvođenje prijemnog ispita kako bi se obezbijedio upis kvalitetnijih studenata. Isto je preporučeno i Fakultetu za sport i fizičko vaspitanje.
Fakultet političkih nauka ima problem velikog broja gostujućih profesora, a manjak stalno zaposlenih kojih je samo šest u akademskom zvanju.
Kako nalaze profesore?
Dva privatna univerziteta i osam samostalnih privatnih fakulteta na populaciju od 624.000 stanovnika preveliki je broj visokoobrazovnih ustanova, pogotovo jer je većina njih osnovana u posljednih deset godina, piše u izvještaju.
“To je nejvjerovatan porast kojim se otvara pitanje kako se u Crnoj Gori obezbjeđuje kvalitetan visokoobrazovni nastavni kadar za ovoliki broj ustanova”, navodi se u dokumentu. Primijećen je i veliki broj primjedbi od strane UCG na djelovanje privatnih fakulteta koje su, po mišljenju nastavnog kadra državnog univerziteta, po kvalitetu daleko iza njih.
Galerija
Bonus video:
