Osam godina nakon početka primjene bolonjskih principa u Crnoj Gori, Ministarstvo prosvjete i sporta pripremilo je Nacrt strategije razvoja i finansiranja visokog obrazovanja.
Misija strategije je, kako je navedeno u Nacrtu, “razvijanje efektivnog i kvalitetnog sistema visokog obrazovanja i istraživanja koji će pospješiti društveni i ekonomski razvoj crnogorskog društva, kao društva sa ravnopravnim mogućnostima za sve, u skladu sa kvalitetima slobode, demokratije i diverziteta”.
Predlozi, primjedbe i sugestije na Nacrt strategije, objavljene na sajtu Ministarstva prosvjete, mogu se dostavljati do 21. marta.
Bolonju još nijesu istražili
Nacrtom je, između ostalog, zaključeno da je kvalitet obrazovanja “veoma različit”, kako na “nivou ustanova”, tako i na “nivou različitih studijskih programa na istim ustanovama, brz rast broja ustanova... i studenata, bez postojanja veze između tog rasta i sadašnjih i budućih potreba tržišta rada”, te “nizak broj stanovnika sa visokim obrazovanjem u odnosu na razvijene zemlje”.
Uvođenje i realizacija Bolonjskog procesa još “nije predmet istraživačke analize”, piše u Nacrtu. Zaključeno je i da finansiranje “ne prati promjene u rastu visokog obrazovanja”, te da sistem visokog obrazovanja “nije kompetitivan i atraktivan na međunarodnoj sceni”.
“Međunarodna saradnja i akademska mobilnost nije na zadovoljavajućem nivou. Naučno-istraživački rad nije dovoljno zastupljen u visokoobrazovnom procesu”, stoji u Nacrtu.
Nužno je imati strategiju
Navodi se da je “nužno” imati strategiju, jer relevantne institucije “snose odgovornost za strukturu i kvalitet visokog obrazovanja”.
“Uvažavajući kako regionalne i evro-atlantske integracione procese, tako i nacionalne interese, odnosno kulturno-istorijske i nacionalne osobenosti. Razvoj visokog obrazovanja mora podržavati i podsticati socio-ekonomski razvoj Crne Gore, njenu kompetitivnost i međunarodnu prepoznatljivost”, stoji u Nacrtu.
U Nacrtu piše i da se prilikom izrade Nacrta pošlo od studije Crnogorske akademije nauka i umjetnosti „Crna Gora u XXI stoljeću – u eri kompetitivnosti“, cijeneći “tri važna elementa”
“Crna Gora je mala otvorena zemlja i njen sistem visokog obrazovanja je sve više u konkurenciji sa okruženjem, ulazak u Evropsku uniju - svako rješenje treba analizirati imajući u vidu činjenicu da „živimo u državi“ koja ima oko 500 miliona stanovnika, tržište veličine 12.000 milijardi eura GDP-a (bruto-društveni proizvod) i u kojoj dominiraju engleski, njemački i francuski jezik, globalizacija – globalna konkurencija na tržištu znanja, mogućnost sve veće imigracije stranih studenata u Crnu Goru, posebno iz Azije”, stoji u Nacrtu.
Osam ciljeva strategije
U Nacrtu je navedeno i osam ciljeva strategije, a predviđene su i brojne mjere za njihovo sprovođenje.
Prvi cilj je “obezbjeđivanje i unapređivanje kvaliteta visokog obrazovanja”, a predviđena je, između ostalih, I mjera “redovna kontrola kvaliteta visokog obrazovanja”. Drugi cilj je “povezivanje visokog obrazovanja i tržišta rada i podizanje preduzetničko-inovativnog karaktera obrazovanja”, a treća “analiza rezultata primjene principa Bolonjske deklaracije”.
Sljedeći cilj je da najmanje 45 odsto populacije starosti od 30 do 34 godine bude visoko obrazovano u 2020. godini.
Peti cilj je “razvijen koncept cjeloživotnog učenja utemeljen na dobroj međunarodnoj praksi”, šesti “povezivanje visokog obrazovanja sa istraživanjem”, a sedmi “internacionalizacija visokog obrazovanja”.
Osmi cilj je “adekvatno finansiranje visokog obrazovanja”, a predviđeno je da se ustanova koja “realizuje program od javnog interesa 'finansira' paušalno u formi mjesečnog granta”.
To, praktično, znači da će država ubuduće finansirati i studijske programe od “javnog značaja” na privatnim ustanovama, a ne samo državni Univerzitet.
Univerzitetu mora ostati isti budžet
U Nacrtu piše da primjenom strategije Univerzitet Crne Gore “ne može dobiti manje od iznosa koji je imao u 2010. godini, uvećanog za stopu inflacije u prošloj godini”.
“Do 2015, počev od 2012. godine, ukupna izdvajanja za visoko obrazovanje treba da budu orijentaciono oko 50 odsto iz budžeta, a 50 odsto iz privatnih izvora. Nakon 2015. godine, smanjuje se izdvajanje iz budžeta, ali zadržava tendencija rasta ukupnog izdvajanja za visoko obrazovanje (budžet + privatni izvori) do 2,5 odsto GDP-a, koje bi se postiglo do 2020. godine”, stoji u Nacrtu.
Predviđeno je da su ulaganja u prostor, opremu, nove zgrade i slično “obaveza vlasnika ustanova visokog obrazovanja”.
Galerija
Bonus video:
