Vlada je za proteklih šest godina izdvojila najmanje 7,3 miliona eura za udžbenike, od čega je milion otišlo na honorare autorima i recezentske honorare, a ostatak na njihovu štampu, pokazala je analiza Centra za građansko obrazovanje (CGO).
Predstavnik CGO Vasilije Radulović istakao je da su, na primjer, roditelji i nekoliko opština koje plaćaju udžbenike, samo za komplete za osnovnu školu za prošlu školsku godinu potrošili oko 4,6 miliona eura.
“Što je značajno više nego što su godišnji troškovi izrade i štampanja tih udžbenika. Ovom treba dodati i iznose za srednje škole, a gdje je teško doći i do okvirne cifre, sem za gimnazije”, kazao je Radulović.
Zbog toga iz CGO preporučuju da Ministarstvo prosvjete treba da napravi procjenu koliko je novca neophodno na nivou godine za obezbjeđenje besplatnih udžbenika za osnovnu školu, a Vlada ih u saradnji sa opštinama obezbijedi za sve osnovce, čime bi se, ističe se u saopštenju, poštovala ustavna odredba o obaveznom i besplatnom osnovnom školovanju.
CGO zabrinjava i netransparentnost u pojedinim segmentima rada Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva (ZUNS).
Osim što nisu dobili spisak svih angažovanih autora i recenzenata sa isplaćenim iznosima, uz obrazloženje da ZUNS nema takve spiskove za period prije 2018, podaci do kojih je CGO došao ukazuju da se jedan broj osoba koje učestvuju u izradi školskog plana i programa pojavljuje u svojstvu recezenata udžbenika u raznorodnim oblastima, a u pojedinim primjerima i do 12 puta.
U analizi „Zašto boli glava od đačkih udžbenika?“ stoji i da se moraju urediti procedure izbore autora i recezenata da se ne bi dešavalo da jedan krug istih ljudi u kontinuitetu piše i recenzira udžbenike.
“Jer to može voditi i korupciji. Posebno se mora pokrenuti odgovornost za sve autore za koje se utvrdi da su plagirali udžbenike ili nastavne planove, i isti isključiti iz svih daljih angažmana”, poručuje Radulović.
Dodaje se i da štamparije koje naprave propuste i greške u štampanju udžbeničkih materijala, odnosno udžbenika moraju snositi odgovornost za napravljene greške i nadoknaditi štetu.
Bonus video:
