Vlast u Crnoj Gori trebalo bi da promoviše upotrebu romskog jezika u obrazovanju, administraciji i pravosuđu, preporuka je Komiteta ministara Savjeta Evrope (SE).
Iz Komiteta kao prioritet navode razvoj strategije za zaštitu i promociju romskog jezika, a dodaju da je neophodno romski jezik uvesti u sistem obrazovanja, te obezbijediti nastavni materijal na tom jeziku, kao i obuku za nastavnike.
Podsjećaju da se Crna Gora Evropskoj povelji o regionalnim i manjinskim jezicima pridružila 2006, da su kao jezici manjima prepoznati albanski, bosanski, hrvatski i srpski, te da je poseban status zaštite država dodijelila albanskom i romskom, a opšti - bosanskom i hrvatskom jeziku. Poštujući želju onih koji govore srpskim, kako navode iz Komiteta, taj jezik ostao je pod isključivom zaštitom zakona Crne Gore.
Iz Komiteta su kazali da se od posljednjeg praćenja 2017. godine može govoriti o napretku, kad je u pitanju prihvatanje dijela većinskog stanovništa u odnosu na jezike kojim govore manjine, ali i da je sprovođenje Povelje o jezicima “na vrlo različitom nivou”.
Za albanski jezik nalaze da je, ukupno posmatrano, situacija “zadovoljavajuća”, te da su poboljšanja moguća u oblasti obrazovanja. Sugerišu i upotrebu albanskog u pravosuđu i administraciji. Za bosanski i hrvatski jezik navode da su najbliži crnogorskom, ali da bi kulturni identitet koji oslikavaju ta dva jezika, trebalo promovisati njihovom svakodnevnom upotrebom, posebno u obrazovanju i medijima.
Kao najveći problem romskog jezika, u Komitetu vide to što od drugih jezika manjina u Crnoj Gori, on nije Ustavom prepoznat kao jezik u službenoj upotrebi. Romski jezik, kako dodaju, ne postoji i u formalnom sistemu obrazovanja, a razlog tome je, navode iz Komiteta, što ne postoji mogućnost za obrazovanje nastavnika, ni nastavni materijal na romskom jeziku.
“U tom kontekstu, neophodna je bolja saradnja sa susjednim državama koje imaju kapacitete za obrazovanje kadrova”, piše u preporukama.
Iz Komiteta su saopštili i da je neophodno preduzeti mjere kako bi se osiguralo korišćenje romskog jezika u pravosuđu i upravnoj vlasti, tamo gdje su Romi prisutni u dovoljnom broju.
Dodaju i da bi država trebalo da omogući bolji sistem finansiranja projekata na jezicima manjima.
Bonus video:
