Pljevljak Mladen Dragašević uzgaja golubove, s kraćim pauzama skoro 15 godina, a ljubav prema ovoj vrsti ptica traje skoro 30 godina - od njegove sedme godine.
U pljevaljskom naselju Moćevac gaji 150 golubova - srpskih visokoletača, a u gradu pod Golubinjom ovim hobijem, osim njega, bavi se još pedesetak golubara.
”Bez golubova ne mogu da zamislim svoj život. Brinuću o njima sve dok budem mogao”, kaže ovaj tridesetšestogodišnjak, pravnik po struci koji trenutno obavlja funkciju vršioca dužnosti direktora pljevaljskog preduzeća Vodovod.
Hraneći ih i pripremajući za takmičenja, među svojim golubovima traži odmor od svakodnevnih poslovnih obaveza.
Ljubav prema golubarstvu javila mu se 1992. godine kada je krenuo u prvi razred osnovne škole, nakon što je upoznao kuma koji je bio strastveni golubar.
”Golubovi su mi se odmah svidjeli i nabavio sam četiri goluba koje sam držao u kutiji. Nisam mogao da izdržim par dana da se oni pripitome na golubarnik koji smo napravili i ja sam ih odmah sjutradan pustio da lete. Umjesto u kutiju, oni su se vratili svojim gazdama. Ostalo je jedno malo crno pile, koje nije htjelo da se vrati u kutiju već je ulazilo kroz rupu u potkovici kuće u kojoj sam živio. Silazio je samo da jede i vraćao se gore. Drugovi i ja smo ga hranili, a onda smo ostali i bez njega jer ga je najvjerovatnije mačka pojela. Sve do osmog razreda kada mi se ponovo budi želja za njima, ja nisam držao golubove. Sa drugarima pravim golubarnik i opet od kuma nabavljam golubove i krećem da se bavim ozbiljnije time. Počinjemo da pravimo montažni golubarnik u sred šume prema Ravnima od borovih oblica”, kazao je Dragašević koji je i predsjednik Opštinskog saveza golubara u Pljevljima.
Prisjeća se da su od novca koji su od roditelja dobijali za užinu, kupovali hranu za golubove.
Nakon što je 2004. godine pošao na fakultet, podijelio je drugim golubarima svoje ljubimce da bi pet godina kasnije, nakon završenih osnovnih i magistarskih studija, nabavio novo jato golubova.
”Od tada ozbiljnije počinjem da se bavim golubarstvom. Išao sam kod najboljih golubara u Srbiji i donosim golubove koji su u tom trenutku bili najbolji u rasi”, kazao je Dragašević.
U Crnoj Gori, ističe on, ima oko 300 golubara, koji su članovi Saveza golubara Crne Gore. Sjedište Saveza je u Pljevljima, a njegov predsjednik i sekretar su Pljevljaci, što, kaže Dragašević, pokazuje koliko se golubarstvu ozbiljno pristupa u najsjevernijem crnogorskom gradu.
Osim opštinskog i Saveznog postoji i Regionalni savez, a Udruženje golubara Crne Gore član je Balkanskog saveza u kojem su još Srbija i Bosna i Hercegovina, kao i pridružene članice Njemačka i Austrija.
”Čak ima golubara iz Australije koji hoće da nam se pridruže iako nisu na Balkanu”, rekao je Dragašević.
Posebno zadovoljstvo golubara su takmičenja koja organizuju na svim nivoima.
”Postoji način kako se puštaju golubovi da lete, koliko treba da lete. Postoje i sudijske organizacije, a sudije moraju da polažu sudijske ispite da bi sudili utakmice. Mi u Udruženju imamo Nadzorni odbor, Verifikacioni odbor i Sud pravde koji postoji kod nas u Crnoj Gori i na nivou Balkanske unije. Radi se o jednoj ozbiljnoj i dobro organizovanoj organizaciji”, rekao je Dragašević.
Da bi golubovi postigli dobre rezultate, njihovi vlasnici ih moraju dobro spremiti. Osim treninga bitna je i ishrana.
”Postoji tablica za ishranu golubova, koja mora da se poštuje ako misliš da ostvariš neki rezultat. Ako se ne nahrane kako treba i napoje, oni ne mogu da pokažu svoj kvalitet”, ističe poznati pljevasljki golubar.
Kada su golubovi spremni, njihovi vlasnici prijave takmičarskom odboru utakmicu.
”U pet sati dolaze dvojica sudija kod golubara koji je prijavio utakmicu na mjesto gdje se drže golubovi. Svi golubovi imaju alkice na koje su ugravirani podaci o državi iz koje je, broj udruženja, godište goluba i redni broj goluba. Pušta se od pet do deset golubova. Prethodno se popišu golubovi i naravno alkice. Puštaju se i oni lete kao jato i odlaze u vis toliko visoko da mi moramo da uzimamo dvogled da ih posmatramo. Moraju da odu u velike visine i da što duže provedu vremena u vazduhu. Nijedan drugi golub kao srpski visokoletač ne ode u te visine. Sudije prate da li su otišli visoko i da li lete u grupi i jatu. Ocjenjuju njegov vis, jatnost i silazak. On silazi na golubarnik sa koga su i poletjeli. Zatim se sabiraju njihova vremena leta i ukupno vrijeme podijeli se sa brojem golubova i to je prosječno vrijeme leta jata. Ko ima na kraju godine najbolje prosječno vrijeme jata, taj je prvak, a zadnji golub koji je najduže letio ulazi u konkurenciju za dobijanje nagrade odnosno zlatne alkice”, rekao je Dragašević ističući da srpski visokoletači lete na visini od 1.500 do dvije i po hiljade metara.
Najbolji rezultat koji je ostvario bilo je drugo mjesto u Crnoj Gori sa rezultatom 10 sati i 27 minuta.
Na tom takmičenju jedan od njegovih golubova letio je 15 sati i 11 minuta i dobio zlatnu alku. Do sada su njegovi golubovi osvojili 15 zlatnih alki i više od 40 pehara na raznim takmičenjima.
”To je jedan od rekordera u našem regionu i mislim da nijedan golub u regionu nije duže letio. U Srbiji ima golubara čija jata prosječno lete preko 15 sati, ali to je veoma rijetko.”
Često se desi da jake vazdušne struje golubove odnesu daleko i da slete u neki drugi grad kod nekog drugog golubara.
”Tako su moji golubovi završavali u Sjenici, Novoj Varoši, Priboju, Čačku, Nikšiću, Podgorici, a jedan je došao čak do Beograda. Obično slete gdje ima golubarnika, a pravi golubar pogleda alkicu i odmah pozove vlasnika i vrati goluba. Često i golubovi iz drugih gradova završe u Pljevljima i mi ih vraćamo. Ko uhvati goluba, postaje moj novi prijatelj”, kazao je Dragašević.
Da bi izbjegli takve situacije, golubari prate i takozvane golubarske prognoze vremena i plaćaju čovjeka koji im, kada su utakmice, saopštava kakav će vjetar biti tog dana na dvije hiljade nadmorske visine.
Dragašević ističe da Pljevlja nisu pogodna za golubarstvo zbog velikog broja grabljivica koje napadaju golubove u letu i često ih primoravaju da ranije slete.
Za hranjenje golubova mjesečno troši oko 50 eura, što kaže on, nije mnogo, u odnosu na zadovoljstvo koje mu pruža uzgoj ove vrste ptica.
”Golubovi nisu životinje od kojih će neko da ostvari interes. Oni su hobi i odmor. Mi, golubari, shvatamo rad s golubovima kao odmor. To nama nije obaveza. Ko to shvati kao obavezu, on uglavnom i brzo odustane. Druženje je svrha bavljenja golubarstvom. Svaki dan kod mene dođu drugovi u posjetu, družimo se i pričamo našim ljubimcima. Često na kraju sedmice napravimo druženja zajedno s našim porodicama. Svake godine imamo golubarsku proslavu gdje dodjeljujemo nagrade, pehare, diplome i zlatne alke”, rekao je Dragašević.
Golubarstvo mu je, ističe, donijelo brojna prijateljstva, a među golubarima stekao je i tri kuma.
”U Srbiji ne postoji grad gdje nisam ostvario jedan prijateljski odnos, gdje mogu da pođem s porodicom da se družimo. Dolaze i oni kod mene. Nije mi teško da upalim auto da odem do bilo kog grada u Srbiji i budem tamo dva dana na druženju i vratim se kući. Isto oni dođu kod mene s porodicama. To je draž ovog hobija”, ističe Dragašević.
Bonus video:
