Evropska unija (EU) pokrenula je novi projekat za početak procesa snabdijevanja prirodnim gasom u Crnoj Gori, koji će doprinijeti čistijoj životnoj sredini i pristupačnijoj energiji.
Iz Delegacije EU je saopšteno da će najnoviji projekat pogurati procjenu potrebnih uslova za gas i stvaranje sveobuhvatnog plana za snabdijevanje građana Crne Gore sa čistijom i pristupačnijom energijom - korišćenje prirodnog gasa.
"Crna Gora trenutno nema sistem za distribuciju prirodnog gasa. Potrošnja gasa je trenutno ograničena na upotrebu plinskih boca. Ovo je početak dugoročnog procesa, koji će, kako se bude dešavao, doprinijeti čistijoj životnoj sredini i poboljšanju kvaliteta snabdijevanja energijom u Crnoj Gori", navodi se u saopštenju.
U Crnu Goru je, kako se dodaje, poslat tim stručnjaka da izradi prvu studiju o mogućnostima uvođenja sistema za snabdijevanja širom Crne Gore, za čije finansiranje je Evropska komisija (EK) izdvojila 500 hiljada eura.
Povodom tog projekta je danas održan i prvi sastanak u zgradi Vlade.
Naziv studije je Glavni plan za razvoj gasa i portfolio za identifikaciju prioritetnih investicionih projekata u Crnoj Gori (Gas Development Master Plan&Priority Project Portfolio Identification in Montenegro).
Studiju je naručila Evropska investiciona banka (EIB) u okviru Investicionog okvira za zapadni Balkan (WBIF), a implementiraće ga COWI-IPF konzorcijum.
U skladu sa energetskom strategijom i akcionim planovima
Studija se sastoji od razvoja opsežnog srednjoročnog master plana za prirodni gas koja će da ispita sve aspekte, odnosno tehničke, pravne i regulatorne, ekonomske, tržišne i socijalne, koji se odnose na uvođenje gasa u nekoliko regiona Crne Gore.
"To je u skladu sa energetskom strategijom i akcionim planovima Crne Gore. Nakon razvoja i uspostavljanja glavnog plana za gas, razviće i uspostaviti portfolio prioritetnih investicionih projekata za gas, kako bi crnogorska Vlada privukla investicije i sprovela projekat gasovoda", objasnili su iz Delegacije EU.
Taj projekat se sprovodi na zahtjev Ministarstva ekonomije, pod pokroviteljstvom WBIF-a uz Evropsku banku za obnovu i razvoj (EBRD), koja može biti potencijalni finansijer za prioritetne projekte i koja će biti uključena u pripremi studija.
Pored nadležnih ministarstava, drugi korisnici ovog projekta biće Regulatorna agencija za energetiku (RAE), izabrani gasni operater, Montenegro bonus. Razvoj znanja i vještina na lokalnom nivou u okviru tih institucija u Crnoj Gori u vezi sa razvojem gasnog sistema je glavni aspekt tehničke pomoći koja će biti pružena.
Studija će ispitati potencijalne izvore gasa u Crnoj Gori, uključujući planirana podvodna istraživanja, gas iz Jadransko-jonskog gasovoda, koji treba da se izgradi i poveže sa Trans-anatolijskim gasovodom i potencijalne terminale za prirodni tečni gas.
"Tražena prognoza buduće potrošnje gasa ispitaće sve sektore, domaćinstva, usluge i industriju, a obuhvatiće efekte inicijative za prelazak sa struje na gas koja bi mogla da određuje cijenu gasa, u maloprodaji i veleprodaji, i inicijativama za konačnu energetsku efikasnost", rekli su iz Delegacije EU.
Promijeniti pravno i regulatorno okruženje
Optimizacija smjera i rasporeda gasovoda i distributivnog sistema biće tehnički realizovana sa, kako je precizirano, minimum troškova i naći će se na geografskom informacionom sistemu i biće usmjerena prema velikim potrošačkim centrima i susjednim zemljama na najekonomičniji način i sa minimalnim uticajem na životnu sredinu.
"Kako bi se u toku studije riješilo nekoliko ključnih pitanja moraće se donijetii neke političke odluke. To podrazumijeva neophodne promjene pravnog i regulatornog okruženja u vezi sa gasom, koraci potrebni da se ubrza proces uvođenja gasa kao čistog izvor energije, određivanje strukture tarife koja je tržišno zasnovana ali i pristupačna i koja podstiče prelazak na gas, investicioni podsticaji za nezavisne kompanije da se angažuju u razvoju gasne infrastrukture i političke odluke koje će potvrditi da određeni djelovi Crne Gore potražuju gas u mjeri koja opravdava priključenja na prenosni sistem gasa iz tehničke i ekonomske perspective", naveli su iz Delegacije EU.
Donošenje takvih političkih odluka olakšaće, kako smatraju, tim stručnjaka, preko niza seminara za postizanje konsenzusa koje su prilagođene individualnim korisnicima (Operater za gasa, regulatorne agencije, Ministarstvo ekonomije).
Taj projekat je povezan sa skoro završenom studijom izvodljivosti WBIF-a na Jadransko-jonskom gasovodu.
Bonus video:
