Džejms Rotman, Rendi Šekman i Tomas Zidhof dobitnici su Nobelove nagrade za medicinu ili fiziologiju za 2013. godinu zbog otkrića mehanizma koji reguliše transportne sisteme u ćelijama, saopšteno je iz Instituta Karolinska u Stokholmu u Švedskoj.
Nagrada je otišla naučnicima sa tri američka univerziteta: Rotman je sa Jejla, Šekman sa Berklija, dok je Zidhof sa Stanforda, a u obrazloženju za dodjelu nagrade piše sljedeće:
"Nobelova nagrada za 2013. godinu dodjeljuje se trojici naučnika koji su riješili misteriju kako ćelije organizuju svoj transportni sistem. Svaka ćelija je fabrika koja proizvodi molekule. Npr. kada se insulin stvori i krene kroz naš sistem, hemijski signali - neurotransmiteri - se šalju od jedne do druge nervne ćelije. Ti molekuli se transportuju kroz ćelije u malim "paketima", vezikulama. Ovogodišnji dobitnici Nobleove nagrade otkrili su molekularne principe koji određuju kako se taj "teret" isporučuje na pravo mjesto i u pravo vrijeme unutar ćelije.“
Rendi Šekman je pronašao set gena koji su potrebni za kretanje vezikula.
Džejms Rotman razmrsio je proteinski mehanizam koji omogućuje vezikulama da se spajaju sa njihovim metama kako bi omogućile transfer materije.
Tomas Zidhof je otkrio na koji način signali daju instrukcije vezikulama da precizno oslobode svoju materiju.
Putem ovih otkrića, Šekman, Rotman i Zidhof su otkrili izuzetno precizan kontrolni sistem za transport i isporuku ćelijske materije.
Poremećaji u ovom sistemu imaju štetne posljedice i doprinose stvaranju neuroloških bolesti, dijabetesa i imunoloških poremećaja, ukazuje se u obrazloženju nagrade.
"Oni su otkrili kako vezikule funkcionišu kao flota brodova koji nose robu na tačno odredište. Bez ovako zadivljujući precizne organizacije, naše ćelije bi zapale u haos“, piše u obrazloženju.
Bonus video:
