Od 17 političkih lidera šef države Filip Vujanović, premijer Igor Lukšić i zamjenik predsjednika Nove srpske demokratije Goran Danilović najvažniji su kada je u pitanju odnos građana Crne Gore prema EU.
"Od toga kakav stav građani imaju prema ova tri lidera, u velikoj mjeri zavisiće i kakav stav imaju prema EU. U tom smislu, treba primijetiti da 33 odsto stava o EU zavisi od stava prema ova tri lidera... Dakle, ukoliko građani imaju pozitivan stav prema Lukšiću, veća je vjerovatnoća da će podržati EU.
Ukoliko građani imaju pozitivan stav prema Lukšiću, veća je vjerovatnoća da će podržati EU
Ovo isto važi, u nešto manjoj mjeri i za Vujanovića, dok je Danilović simbol antievropskog stava. Naime, ukoliko neko pozitivno ocjenjuje Danilovića, povećava se vjerovatnoća da će taj biti protiv EU", naveo je metodolog Centra za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) Miloš Bešić u analizi koju je uradio nakon što je u septembarskom istraživanju javnog mnjenja koje je sprovela ta organizacija, podrška članstvu Crne Gore u EU pala na rekordno nizak nivo od 62 odsto.
U uzorku od 17 lidera našli su se i Milo Đukanović, Miomir Mugoša, Srđan Milić, Vujica Lazović, Andrija Mandić, Raško Konjević, Nebojša Medojević, Ranko Krivokapić...
Bešić
Bešić je za svoju analizu o stavovima građana prema EU koristio isti uzorak lidera koji je u septembarskom istraživanju CEDEM-a pokazao da su Vujanović i Lukšić najpopularniji političari, dok su iz opozicije po popularnosti prednjačili Milić i Mandić koji su u ukupnom skoru zauzimali peto, odnosno sedmo mjesto, dok je Danilović po popularnosti bio tek 14.
Penzioneri i mladi su za EU
Bešić zaključuje da bi, kako bi se povećala podrška članstvu u Uniji, Lukšić i Vujanović trebalo “energičnije” da se založe za EU, dok bi “eksplicitinija” podrška Uniji od strane Danilovića “dovela u određenoj meri do promjene stava kritički raspoloženog prosrpskog biračkog tijela”.
Bešić je pretpostavio da stav građana prema EU zavisi od nekoliko faktora kao što su socioekonomski, te odnos prema partijama i političkim liderima i za zaključke koristio različite statističke modele.
Vjerovatnoća da će neko glasati za članstvo u EU se povećava ako je zapošljen u javnom sektoru
Tako je zaključio da se smanjuje vjerovatnoća da će neko glasati za EU ako živi u centralnom regionu ( Podgorica, Cetinje, Danilovgrad, Nikšić), ako je član domaćinstva koje prihoduje manje od 300 eura i ako se izjašnjava kao Srbin.
Na drugoj strani, vjerovatnoća da će neko glasati za članstvo u EU se povećava ako je zapošljen u javnom sektoru ili ako je penzioner ili je mlađi od 35 godina.
Bešić je zaključio da je do pada podrške EU “dominantno” došlo usljed značajnog smanjenja podrške Uniji od strane pripadnika srpske nacionalnosti. On smatra da je to, iako priznaje da ne može dokazati, posljedica refleksije situacije u Srbiji i problema koje ta država ima sa EU vezano za status Kosova.
“Da ne bude zabune, to ne znači da će velika većina Srba da glasa protiv EU, ali znači da Srbi u odnosu na druge nacije značajno manje podržavaju EU”, dodao je metodolog CEDEM-a..
Kada je riječ o partijskoj pripadnosti, koja objašnjava 21 odsto ukupnog stava građana prema EU, metodolog CEDEM-a zaključuje da je smanjena podrška EU integracijama “prvenstveno” proizvod smanjene podrške EU od strane opozicionih glasača.
Tako Bešić navodi da je vjerovatnoća glasanja za EU veoma visoka kod pristalica DPS i SDP kod kojih se radi o simboličnom opadanju u odnosu na podrčku iz 2009. godine, dok je negativna kada je riječ o pristalicama SNP i posebno NOVE. On primjećuje da se za glasače PzP-a “sa izvjesnošću” ne zna kakav bi stav zauzeli o ovom pitanju.
Politički informisani su protiv EU?
U dijelu na koje ukazuje na nedostatke ove analize, Bešić navodi i to što je nepoznato zašto su stanovnici centralnog regiona (Podgorica, Cetinje, Danilovgrad, Nikšić) u većoj mjeri protiv EU u odnosu na primorje i jug.
Ovo je u zoni spekulacija, jer naprostno nemamo empirijsku evidenciju za to
"U ovom regionu nema više Srba u poređenju sa ostalim regionima, ekonomski standard je veći od onog na sjeveru, a i broj zapošljenih u javnom sektoru je veći nego u ostalim regionima. S obzirom na to da obrazovanje kao varijabla nije značajno, ni veći stepen obrazovanja u centralnom regionu ne može to da objasni.
Bojim se da se ovo pitanje svodi na pitanje političke informisanosti, s obzirom na to da građani u centralnom regionu u principu jesu bolje informisani od ostalih, a onda je to u odnosu na prethodnu tezu veći problem kada je reč o (vladinoj) komunikacionoj strategiji.
Ali i ovo je u zoni spekulacija, jer naprostno nemamo empirijsku evidenciju za to", naveo je Bešić.
Danilović: Građani znaju prednosti i nedostatke
Danilović je kazao ”Vijestima” da je stav Nove da ne komentariše istraživanja ukoliko im je nepoznata metodologija kojom su rađena.
Ipak, Danilović napominje da Srbi u Crnoj Gori, ali i Crnogorci koji podržavaju opozicione partije znaju “praktične prednosti EU, ali i nedostatke”.
“Mi se trudimo da objasnimo da su reforme neophodne kako bi zemlja bila demokratičnija, te da nema diskriminacije. Ipak, kod onih koji podržavaju opoziciju preovladava zdrav razum i znaju šta su prednosti, a šta nedostaci tog procesa”, kazao je Danilović.
Galerija
Bonus video:
