Nakon Opatije i Zagreba i u Nikšiću je, premijerno u Crnoj Gori, predstavljena zbirka pjesama Borisa Jovanovića Kastela „Testament u školjkama“, knjiga koju je objavila izdavačka kuća “Shura publikacije” iz Opatije, specijalizovane za objavljivanje etabliranih evropskih autora.
“Ono što je značajno za Kastela jeste da je u istorijskom, geografskom civilizacijskom, duhovnom i nadasve poetskom smislu, Mediteran njegov svetionik”, kazala je prof. dr Vesna Vukićević Janković istakavši da je veliki broj kritičkih prikaza, eseja i stihova napisano u čast mediteranskog pjesnika i da je, nakon brojnih zbirki, zaslužio i opsežnu studiju.
Mediteran je, kaže Kastel, početak, kraj, ali i beskraj svega, a
“Testament u školjkama” je samo jedan kamičak u tom beskrajnom, bezvremenom mozaiku.
“Mediteran je hiljadu stvari u isti mah, simbol pobjede civilizovanog čovjeka nad prolaznošću. To je, rekao bih, prva božija suza radosnica nakon stvaranja svijeta, jedno beskrajno unutrašnje more koje nam na svojim dlanovima donosi velike razlike i velika bogatstva svijeta, vječni indigo na kome je upisan krik našeg rođenja, duh našeg življenja i sami dah otpora jednom besmilenom prolaznom i vremenski neumitnom životu”, kazao je pjesnik čija je poezija prevođena na italijanski, engleski, poljski, češki, mađarski, albanski i slovenački jezik. Ne zna da li je on izabrao Mediteran kao ličnu i književnu sudbinu, ili je Mediteran birao njega, ali zna da su se našli i zajedno krenuli na “putovanje kroz sopstveno biće”. “U ranijim zbirkama, od 90-ih do 2005, više sam ronio poetski, lirski, stilski u vizuelnom ambijentu juga. Kasnije sam lirski rekonstruisao crnogorsku mediteransku istoriju, spojio univerzalno i lokalno, u poetski okean ulio istom mjerom i intenzitetom dionizijsku raskoš Mediterana i njegovu apolonsku čistoću”. U novijim zbirkama, uključujući i posljednju, autor, kako je kazao, više krstari Mediteranom koji se odnosi na njegovo sopstvo, beskonačnost i slobodu.
“To su ključne razlike između onog Mediterana vizuelnog identiteta i ovog Mediterana sopstva, slobode, odnosno beskonačnosti. Ta dva mediterana se lijepo slažu i vrlo prijatno u toj simbiozi žive. Meni je u ovim novim zbirkama imanentniji Mediteran sudbine, odnosno slobode. Pol Valeri je rekao: ‘Požurimo u talase, živimo iznova’. Na tom fonu ja sam se posvetio Mediteranu i osjetio da je on moj identitet, moje sopstvo”, poručio je pjesnik koji je zastupljen u antologijama crnogorske, exYU, slovenske i evropske poezije i koji za sebe kaže da nikada nije bio “slatkvodni pjesnik”.
“Ako sjećanja biramo, onda je ovo poezija koju treba birati”, zapisao je izadavač “Testamenta”.
Bonus video:
