Agencija za sprečavanje korupcije tvrdi da nema zabrane isplate socijalnih davanja iz tekuće budžetske rezerve, tokom izborne kampanje, s obzirom na to da i dalje traje pandemija kovid-19.
Oni su se pozvali na Zakon o zaštiti stanovištva od zaraznih bolesti, ali iz Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS), to tumačenje, kako su “Vijestima” rekli, smatraju opasnim.
Iz te nevladine organizacije objašnjavaju da je isplata socijalnih davanja “već prepoznata kao jedan od mehanizama za kupovinu glasova i vršenje nezakonitog uticaja na glasače”.
U nedavno objavljenom pojašnjenju u vezi sa socijalnim davanjima u izbornoj kampanji, iz Agencije podsjećaju da su Zakonom o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja propisane zabrane, ograničenja i obaveze izvještavanja u cilju transparentnosti upotrebe javnih resursa u izbornoj kampanji.
Navode da je državnim i lokalnim potrošačkim jedinicama propisana zabrana isplate, odnosno davanja jednokratne novčane pomoći, u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava i obavljanje djelatnosti socijalne i dječje zaštite, osim u slučaju smrti člana porodice, teškog oboljenja koje prouzrokuje trajni invaliditet u procentu većem od 50 odsto ili štete na stambenom objektu ili imovini usljed požara ili prirodne nepogode…Iz ASK-a kažu i da se propisana zabrana ne odnosi na druga materijalna davanja koja se isplaćuju u skladu sa Zakonom o socijalnoj i dječjoj zaštiti.
”Lokalnim budžetskim potrošačkim jedinicama zabranjena je mjesečna potrošnja u pogledu materijalnih davanja iz socijalne zaštite u nadležnosti jedinice lokalne samouprave, u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava i obavljanje djelatnosti socijalne i dječje zaštite, veća od 20 odsto prosječne mjesečne potrošnje za ova davanja u trećem kvartalu prethodne budžetske godine. Opštine prikupljaju podatke o raspodjeli svih oblika socijalne pomoći na lokalnom nivou u toku izborne kampanje, uključujući i podatke o vrsti, iznosima i primaocima socijalne pomoći, i dostavljaju Agenciji na sedmodnevnom nivou. Kako i dalje traje pandemija zarazne bolesti kovid-19, saglasno Zakonu o zaštiti stanovištva od zaraznih bolesti, ne primjenjuje se zabrana isplate socijalnih davanja sa tekuće budžetske rezerve”, obrazložili su iz ASK, na čijem je čelu Jelena Perović.
Direktor Istraživačkog centra MANS Dejan Milovac ocjenjuje da je “i pored činjenice da je isplata socijalne pomoći u proceduri koja je daleko od transparentne već prepoznata kao jedan od mehanizama za kupovinu glasova i vršenje nezakonitog uticaja na glasače, sasvim jasno da u susret novim lokalnim izborima među političkim partijama ne postoji politička volja da se prestane s takvom praksom”.
”Ovo je u proteklom periodu bilo posebno problematično kada je u pitanju budžetska rezerva, iz koje je novac dijeljen uz neadekvatne procedure i bez mogućnosti bilo kakve kontrole. Posljednje mišljenje ASK u vezi s pravilima isplate socijalne pomoći tokom predizborne kampanje, pokazuje da će političkim partijama koje čine novu većinu u izvršnoj vlasti biti ostavljena širom otvorena vrata za nastavak zloupotreba državnog novca. Naime, ASK je zauzeo stav da suspenduje zabranu isplata socijalne pomoći iz budžetske rezerve dok traje pandemija zarazne bolesti kovid-19”, kaže Milovac.
Naglašava da kraj epidemije, i pored činjenice da je ukinuta većina mjera a broj zaraženih značajno smanjen, još uvijek nije zvanično proglašen, to će formalno omogućiti da “Vlada, pod izgovorom korona krize, nastavi da bez kriterijuma isplaćuje novac iz budžetske rezerve”.
”Zvanični podaci Ministarstva financija govore da je za prvih pet mjeseci ove godine iz budžetske rezerve isplaćeno ukupno 2,3 miliona eura, dok je od te sume za razne vidove individualne pomoći isplaćeno oko 450 hiljada za 800 lica. Ovo su iznosi koji u izbornom periodu predstavljaju ozbiljan mehanizam za uticaj na birače i ostvarivanje prednosti na terenu za političke partije koje vrše vlast”, ocijenio je Milovac.
Podsjeća i na to da je MANS tokom nekoliko prethodnih izbornih ciklusa upozoravao na trošenje budžetske rezerve kao značajnog mehanizma za uticaj na glasače, kao i na činjenicu da su postojeći kriterijumi za raspolaganje sredstvima iz budžetske rezerve nedovoljno precizni i podložni zloupotrebama.
”Nažalost, nakon smjene DPS vlasti koja je izdašno koristila budžetsku rezervu u izbornom periodu, kod nove vlasti nije zabilježena značajnija spremnost da se ovo pitanje uredi i donesu kritetijumi koji bi smanjili prostor za zloupotrebe. Ukoliko suspenzija zabrane korišćenja budžetske rezerve ostane na snazi do izbora pod izgovorom epidemije virusa korona, a vlada ne donese jasne i transparentne kriterijume, ova sredstva će uz partijsko zapošljavanje ponovo biti jedan od presudnih načina pritiska na birače”, zaključio je Milovac.
Bonus video:
