Legitimitet ulcinjskog parlamenta mogao bi biti doveden u pitanje ako se utvrdi da je na prošlogodišnjim lokalnim izborima biran odbornik manje nego što to zakon imperativno propisuje.
To je “Vijestima” kazao ulcinjski advokat Gzim Hadžibeti, komentarišući dopis kabineta premijera Milojka Spajića dostavljen Opštini Ulcinj, kojim se traži da se utvrdi da li tamošnji parlament treba da ima 33 ili 34 odbornika, odnosno da li je njihov trenutni broj - 33, usklađen sa brojem birača na dan raspisivanja lokalnih izbora.
Hadžibeti navodi da su odredbe Zakona o izboru odbornika i poslanika nedvosmislene i jasne - član 3 tog akta propisuje da se u lokalne parlamente bira 30 odbornika i još po jedan odbornik na svakih 5.000 birača, a da broj odbornika utvrđuje skupština opštine (SO) posebnom odlukom najkasnije do dana raspisivanja izbora.
“Za lokalne izbore u opštini Ulcinj, koji su održani 27. marta 2022. godine, u birački spisak upisana su 20.392 birača, tako da građani navedenog dana je trebalo da biraju 34 odbornika u skupštini, a ne 33. Očigledno je da je SO Ulcinj propustio da ispoštuje svoje zakonske obaveze i utvrdi broj odbornika u skladu sa brojem upisanih birača, što je trebalo da učini još od 2020, a najkasnije prije donošenje odluke o raspisivanju izbora 2022. Takva praksa je očigledno nastavljena i danas, jer koliko sam u saznanju ta odluka još nije donijeta”, istakao je Hadžibeti.
Sagovornik podsjeća da je pravo glasa na lokalnim izborima u februaru 2018. imalo 19.869 birača, a na predsjedničkim izborima dva mjeseca kasnije 19.962 birača.
“Dakle, u tom trenutku, shodno broju upisanih birača, bio je pravilan broj odbornika u SO Ulcinj, odnosno birano je njih 33. Međutim, već od parlamentarnih izbora 30. avgusta 2020, kad je broj upisanih birača iznosio 20.381, lokalna skupština je bila u obavezi da donese novu odluku o broju odbornika shodno gorenavedenoj zakonskoj odredbi, a i shodno odredbi član 49 stav 3 Statuta Opštine Ulcinj, koje propisuju da se broj odbornika utvrđuje posebnom odlukom u skladu sa zakonom”, objašnjava Hadžibeti.
On napominje da pravne posljedice ovakvog (ne)postupanja nijesu najpreciznije određene u zakonskoj regulativi.
“Iako bi Vlada Crne Gore kroz svoje mehanizme mogla da dovede u pitanje legitimitet ovako izabrane skupštine, s obzirom na to da je biran jedan manje odbornik od zakonom propisanog broja”, tvrdi Hadžibeti, ne precizirajući kako bi to izvršna vlast mogla da učini.
Ulcinjski advokat kaže da smatra da se u ovom, kao i u brojnim drugim slučajevima, radi o kalkulacijama političkih subjekata, koji u zavisnosti od procjene političkih interesa svjesno odgađaju donošenje ove i sličnih odluka, pritom najmanje vodeći računa šta su njihove zakonske obaveze, a još manje šta su interesi i prava građana.
“Međutim, morali bi biti svjesni, a ovo se pogotovo odnosi na odgovorna lica u SO, da neizvršavanje poslova utvrđenih zakonom, Statutom i Poslovnikom o radu Skupštine mogu biti razlog za pokretanje postupka njihovog razjrešenja shodno odredbama članova 46, 54, 104 i 105 Zakona o lokalnoj samoupravi i člana 87 Statuta Opštine Ulcinj”, podvlači Hadžibeti.
Inicijativu za utvrđivanje regularnosti lanjskih izbora s aspekta broja odbornika, pokrenuo je jesenas dugogodišnji politički i NVO aktivista i bivši poslanik Muhamet Nika. On tvrdi da su po Zakonu o izboru odbornika i poslanika, na izborima trebalo da se biraju 34 a ne 33 odbornika, jer se broj birača povećao za preko pet hiljada.
Nika je podsjetio da se u završnom izvještaju SO Ulcinj o martovskim izborima (dokument od 9. aprila 2022), konstatuje da su u toj opštini bila 20.393 birača.
“To znači da za izbore u Opštini Ulcinj treba birati 34 a ne 33 odbornika, kao do sada, pa je volja glasača uskraćena nedonošenjem nove odluke o broju odbornika”, piše u dopisu koji je Nika polovinom septembra uputio predsjedniku Crne Gore Jakovu Milatoviću. Nika je naveo da mu je kao pojedincu, ali i NVO aktivisti stalo da se izbori, kao ustavna kategorija, održavaju zakonito i regularno.
Nika je juče “Vijestima” saopštio da neće odustati i da će ići do kraja.
“Čim zvanično dobijem odgovor iz predsjednikovog kabineta ili Vlade, obratiću se Delegaciji EU u Podgorici i OEBS-u”. O daljim koracima, odlučiću kasnije, ali odustati neću, poručio je.
Predsjednik Opštine Ulcinje Omer Bajraktari, kazao je “Vijestima” da je pismo Spajićevog kabineta - “dopis kancelarije za saradnju sa građanima”.
“Oni su nama samo proslijedili dopis Nike. Ne bih to posebno komentarisao”, naveo je Bajraktari.
Predsjednik SO Ulcinj Ardian Mavrić, nije odgovarao na poruke i pozive “Vijesti” u vezi sa ovom temom.
Sagovornik “Vijesti” iz Opštine Ulcinj prošle sedmice je kazao da lokalna vlast čeka rezultate popisa stanovništva, nakon čega će preduzeti određene korake i odrediti se prema zahtjevu Spajićevog kabineta.
“O tome koliko aktuelni saziv SO treba da ima odbornika, odlučila je prethodna vlast. Mi ćemo se svakako odgovorno ponijeti, kako bismo otklonili svaku dilemu oko regularnosti prošlih izbora”, dodao je on.
Istakao je da će i u slučaju da se utvrdi da bi SO trebalo da ima odbornika više, to važiti za naredne izbore, te da ne vjeruje da će, prije redovnih izbora koji treba da se održe za nešto više od dvije godine, biti raspisani vanredni.
Nika je u dopisu Milatoviću ocijenio da pravo glasa štite izborne komisije, kao i Ustavni sud i ostali nadležni sudovi. Dodao je da je lokalna uprava nedonošenjem odluke o broju odbornika, “hibridno izbacila pet hiljada birača koji bi mogli promijeniti raspored snaga u lokalnom parlamentu”.
U dopisu koji je zbog istog pitanja ranije uputio Mavriću, Nika je podsjetio da je resorno ministarstvo svojevremeno ukazalo na činjenicu da je ta opština povećanjem broja birača sa 15 hiljada na više od 20 hiljada, bila u obavezi da donese odluku o izboru 34 odbornika. On je Mavriću predložio da SO izabere još jednog odbornika, kako bi povratili legitimitet SO.
“Ako nijeste to u stanju da uradite, upoznajte o svemu predsjednika države koji bi, shodno svojim ovlašćenjima, poništio lokalne izbore u Ulcinju i raspisao nove”, naglasio je Nika.
Vlast u Ulcinju vrše koalicija “Za novi početak” (Građanski pokret URA, Demokratska partija, Socijaldemokrate, Socijaldemokratska partija i Albanska alternativa) i Forca. Odbornici Demokratske unije Albanaca i Demokratske partije socijalista bojkotuju rad sjednica parlamenta zbog navodnih nezakonitosti prilikom izbora šefa SO.
Prema Zakona o izboru odbornika i poslanika (član 15), u slučaju prestanka mandata lokalnog parlamenta prije isteka vremena na koje je biran, šef države raspisuje izbore narednog dana od dana njenog raspuštanja, odnosno narednog dana od dana stupanja na snagu odluke o skraćenju mandata skupštini.
Hadžibeti: Popis nema veze sa brojem odbornika
Komentarišuću poruku sagovornika “Vijesti” iz Opštine Ulcinj, da će se ta uprava o zahtjevu Vlade izjasniti nakon popisa stanovništva, Hadžibeti je kazao da su popis i birački spisak različite kategorije.
“Popis stanovništva nije pravno relevantan za broj odbornika. Za to je isključivo relevantan broj upisanih birača, odnosno birački spisak koji vodi Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP)”, dodao je Hadžibeti.
Bonus video:
